27/6/25

Πολυκόμπι - το ανδρικό βότανο

Περιεχόμενο: για ένα βότανο για την ανδρική υγεία, συγκεκριμένα για τον προστάτη και το ουροποιητικό, με ειδική σημασία για τους ποδηλάτες μεγάλων αποστάσεων - και γενικότερα για τους άντρες.

Το πολυκόμπι είναι από τα πιο αρχαία φυτά του πλανήτη, υπάρχει από την Λιθανθρακοφόρο Περίοδο μέχρι σήμερα, γύρω στα 300 εκατ. χρόνια. Το λένε ζωντανό απολίθωμα, καθώς είναι τόσο παλιό και το μόνο γένος που επιβίωσε από την οικογένεια των Equisetaceae - και με την ευκαιρία ας θυμηθούμε πως από όλους τους ζωντανούς οργανισμούς που έζησαν ποτέ στον πλανήτη σήμερα υπάρχει το 5%. Ως είδος έχει εξαιρετική ανθεκτικότητα, δηλ. ικανότητα επιβίωσης σε αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες, γι΄ αυτό και υπάρχει σήμερα.

https://en.wikipedia.org/wiki/Equisetum_arvense

Από τα αρχαία χρόνια και σε διάφορους πολιτισμούς, ήταν γνωστό για διάφορες θεραπευτικές χρήσεις. Η πιο συνηθισμένη χρήση του είναι για την υπερπλασία του προστάτη. Ο προστάτης είναι ένα ευαίσθητο όργανο του άνδρα, και μπορεί κάποτε να αποκτήσει προβλήματα στη λειτουργία του, με αιτιολογία φυσιολογική ή μηχανική. Φυσιολογική σημαίνει κληρονομική αιτία, ή λόγοι διατροφής, ή μια γενικότερη κακή υγεία με χρόνια προβλήματα που επηρεάζουν μαζί με την γενική παθολογία του οργανισμού και το όργανο αυτό. Μηχανική αιτία σημαίνει μηχανικό στρες από χρόνιο χτύπημα. Παλιά αυτό συνέβαινε στους άντρες καβαλάρηδες, αλλά σχετικά σπάνια επειδή η σέλα του αλόγου είναι αρκετά πλατιά και το χτύπημα δεν πάει κατευθείαν πάνω στον προστάτη. Όμως στο σύγχρονο κοινό ποδήλατο, αυτό ναι συμβαίνει - το χτύπημα γίνεται στη μέση του καβάλου και ο προστάτης χτυπιέται απευθείας.

Εδώ προκύπτει αμέσως πρώτα-πρώτα η αναγκαιότητα της καλής σέλας. Αν είσαι ποδηλάτης που περνά πολύ χρόνο πάνω στο αγαπημένο σου δίτροχο, μια καλή σέλα είναι σίγουρα μια καλή επένδυση. Στη συνέχεια έρχεται η χρήση αυτού του βοτάνου να βοηθήσει - και στην πρόληψη και στην θεραπεία. Φυσικά παίζει ρόλο η γενικότερη υγεία του οργανισμού, γιατί ένα ισχυρό σώμα ανταπεξέρχεται καλύτερα σε κάθε μορφή στρες. Το πολυκόμπι έρχεται να βοηθήσει στην πρόληψη, ιδίως αν συμβεί να εμφανιστούν τα πρόωρα σημάδια του στρες στον προστάτη, δηλαδή η δυσκολία στην ούρηση. Αυτό συμβαίνει επειδή ο προστάτης περιβάλλει τον αγωγό της ουρήθρας και με την διόγκωσή του προκαλεί κάποια απόφραξη. Στα νιάτα μου έκανα πολύωρες διαδρομές, και με σέλες της σειράς. Γύρω στα 40 άρχισα να νιώθω κάποιο βάρος, κάτι σαν φούσκωμα στην περιοχή γύρω από την ουροδόχο. Δεν ήταν πρόβλημα, δεν ήταν ενόχληση, ήταν απλά μια αίσθηση έντασης, και ειδικά μετά από μεγάλες διαδρομές, που μετά από ώρες ή την άλλη μέρα περνούσε. Παράλληλα υπήρχε και μείωση της ροής στην ούρηση. Αυτό θεωρείται κάτι λίγο-πολύ φυσιολογικό στις μεγαλύτερες ηλικίες, κι αν δεν συνοδεύεται από άλλα ενοχλητικά συμπτώματα δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, δηλ. κάτι που απαιτεί κάποια άμεση δράση. Οι περιπτώσεις που υπάρχει εξέλιξη σε καρκίνους προστάτη είναι στατιστικά λίγες, και συμβαίνουν σε συνδυασμό με άλλους παθολογικούς παράγοντες, οπότε εγώ που ήμουν ένα θηρίο υγείας για να το πω απλά δεν ανησύχησα. Αργότερα όμως κατά στα 50 άρχισε περιστασιακά η ροή να μειώνεται περισσότερο, και τότε άρχισα να παίρνω το πολυκόμπι. Σε κανένα εξάμηνο άρχισα να βλέπω αποτέλεσμα, η ροή άρχισε να βελτιώνεται. Σήμερα δεκαετίες μετά -και με μια καλή σέλα πλέον ομολογώ- το κάτουρο φεύγει σφαίρα και δεν έχω καμιά ενόχληση στην περιοχή.

Παλιότερα στην ύπαιθρο, οι γυναίκες έκαναν τσαγάκι με πολυκόμπι και το έδιναν στους άντρες μαζί με άλλα ποτά ή χυμούς, ως προληπτική θεραπεία για τον προστάτη. Λέγεται βέβαια ότι έβαζαν μαζί και τριβόλι, το γνωστό από τα αρχαία χρόνια "φυσικό βιάγκρα"... 😉

Στην Ελλάδα είναι κοινό φυτό, ζει σε σκιερά και δροσερά μέρη σε όλα τα υψόμετρα. Μπορούμε να το δούμε ακόμη και δίπλα στη θάλασσα, αλλά προτιμότερο να το συλλέγεις σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Το ψάχνουμε σε ορεινά ρυάκια με μόνιμη ροή νερού, κοντά σε πηγές, στις σκιές μεγάλων δασικών δέντρων ή στις παρυφές σε ξέφωτα. Εύκολα αναγνωρίζεται, δεν υπάρχει άλλο φυτό που να τού μοιάζει. Λέγεται και αλογοουρά, γιατί μοιάζει με την τριχωτή ουρά του αλόγου. Είναι "αειθαλές", μένει βασικά ίδιο όλο το χρόνο, και όλο το χρόνο μπορεί να συλλεγεί - σημειώνουμε όμως πως η καλύτερη εποχή για συλλογή είναι Μάιος-Ιούνιος. Είναι πανάλαφρο, μαζεύεις γρήγορα ένα χερόβολο, τσιμπάς τους μίσχους μαζί με τα λεπτά φύλλα, το δένεις με σκοινάκι, στο σπίτι το κρεμάς για ξήρανση στη σκιά, σε λίγες μέρες έχει ξεραθεί, το τρίβεις με τα χέρια και το αποθηκεύεις σε αεροστεγές βάζο. Παίρνεις από εκεί, κάνεις έκχυμα ή αφέψημα, δεν έχει γεύση, μπορείς να το πιεις είτε μόνο του είτε να το προσθέτεις σε τσάι ή χυμούς. Για προληπτικούς λόγους μια φορά στις δυο βδομάδες ίσως είναι αρκετή, ενώ θεραπευτικά δηλ. αν υπάρχει ήδη υπερπλασία προστάτη, θα πρότεινα μέχρι δυο φορές τη βδομάδα.

Βόλτα στο βουνό στο μέρος όπου κάθε Ιούνιο μαζεύω το πολυκόμπι της χρονιάς. Μια σέλα Brooks B17 + συντηρητική λήψη πολυκόμπι = ατσάλινη περιοχή ανάμεσα στα σκέλια - για περισσότερες λεπτομέρειες... στην γυναικάρα μου ... χαχαχα...



Επιστροφή στην εμπειρία ... προβληματισμός για τη νοητική υγεία του σύγχρονου ανθρώπου

Εμπειρία: η πρώτη αναγκαία προϋπόθεση της νοητικής -και όπως λέμε ψυχικής- υγείας. Λέγοντας εμπειρία εννοούμε την απορρόφηση "μη αναμενόμενων" ερεθισμάτων από τον εξωτερικό κόσμο, την επεξεργασία τους από το νου, και την εσωτερικοποίησή τους μέσα στη μνήμη. Η διαδικασία αυτή στάθηκε κρίσιμη στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Ήταν πάντα, και είναι πάντα και παντού, η πρώτη ουσιαστική λειτουργία της ζωής - κι όχι μόνο για τον άνθρωπο αλλά για κάθε ζωντανό οργανισμό που υπόκειται στη διαδικασία της φυσικής επιβίωσης και προσαρμογής στο περιβάλλον και τις μεταβαλλόμενες εξωτερικές συνθήκες. Οι εμπειρίες που έχουμε την κάθε μέρα διαμορφώνουν όλη τη νοητική μας συγκρότηση και ταυτότητα. Στην κυριολεξία, είμαστε οι εμπειρίες μας. Η μνήμη των εμπειριών που έχουμε ζήσει λειτουργεί συνεχώς, αδιόρατα, ακόμα και όταν το συνειδητό υποχωρεί (ύπνος). Οι εμπειρίες μας καθορίζουν τον χαρακτήρα μας, την προσωπικότητά μας, την συμπεριφορά μας, και όλη μας την ψυχολογία.

Η εμπειρία είναι η βασικότερη και σπουδαιότερη λειτουργία του ανθρώπινου όντος για τη νοητική και προσωπική ανάπτυξη και την ψυχολογική ισορροπία. Οι αισθήσεις περνούν τα ερεθίσματα στον εγκέφαλο, αυτός τα ερμηνεύει και τα περνάει στη συνείδηση, αυτή τα επεξεργάζεται, τα αξιολογεί, τα "αρχειοθετεί" στη μνήμη, τα συνδυάζει με άλλες μνήμες κλπ. Αυτή η λειτουργία γίνεται ασταμάτητα στην κατάσταση εγρήγορσης δηλ. την ημέρα - κάπως και στον ύπνο αλλά μηχανικά και μη συνειδητά. Ο άνθρωπος ως είδος σε όλη του τη φυσική εξέλιξη, λειτουργούσε και λειτουργεί με βάση τις εμπειρίες που έχει από την άμεση διάδραση με το περιβάλλον του. Η αντίληψη, οι αισθήσεις, η συνείδηση, όλος ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου δομείται πάνω στο πλαίσιο των εμπειριών που έχει αποκομίσει. Η εμπειρία είναι η τροφή του νου. Όπως το σώμα δεν ζει χωρίς τροφή, ο νους απονεκρώνεται σταδιακά χωρίς εμπειρία - η έλλειψη εμπειρίας είναι το μεγάλο πρόβλημα στις φυλακές, κάτι που θεωρητικά αντιμετωπίζουν με ειδικές ψυχολογικές μεθόδους.

Για να το πούμε με απλά λόγια, ένας άνθρωπος από παιδί, από τότε που αρχίζει να αποκτά συνείδηση του εαυτού του, εισπράττει εμπειρίες από το περιβάλλον του, το οποίο είναι ο βασικός παράγοντας που τον διαμορφώνει λίγο-λίγο σε όλη του τη ζωή. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα θετικό περιβάλλον με θετικά ερεθίσματα, παίρνει θετικά μηνύματα που θα τον κάνουν και θετικό άνθρωπο με θετικές ικανότητες. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα προβληματικό αρνητικό περιβάλλον, αντιθέτως έχει τις συνθήκες για να εξελιχθεί σε ένα προβληματικό άτομο, δηλ. να αποκτήσει αρνητική ψυχολογία.

Πρόσφατα η ανθρωπότητα ξεπέρασε ένα σημείο καμπής, πάνω από το 50% των ανθρώπων ζουν σε αστικό περιβάλλον, χωρίς σχέση με την φύση, χωρίς την καθημερινή επαφή με τον φυσικό κόσμο. Ο άνθρωπος εξελίχθηκε -και σαν φυσική εξέλιξη και σαν πολιτισμός- όντας πάντα σε άμεση σχέση και εξάρτηση με τη φύση και τον ανοιχτό κόσμο. Σήμερα, υπάρχουν άνθρωποι που γεννιούνται και μεγαλώνουν μέσα σε αστικό περιβάλλον χωρίς καμία φυσική εμπειρία. Και βέβαια δεν μιλάμε για τα δέντρα του αστικού πράσινου που βλέπει κανείς στον απογευματινό περίπατο, αλλά για την ενεργό συμμετοχή στον φυσικό κόσμο που μάς έφερε στη ζωή και μάς συντηρεί. Μέσα στα γονίδιά μας φέρουμε τη φυσική μνήμη που μόνιμα ζητά τον χώρο της. Κουβαλάμε το φυσικό μας παρελθόν. Χωρίς αυτό, όχι μόνο δεν θα υπήρχαμε, αλλά δεν θα ήμασταν αυτό που είμαστε. Μέσα μας ενεργεί αδιόρατα η φυσική μας ταυτότητα, και περιμένει να ενεργοποιηθεί μέσα από την κοσμική εμπειρία. Όπως φαίνεται όμως, μάταια περιμένει πλέον. Ο σύγχρονος αστικός άνθρωπος έχει εγκλωβιστεί μέσα σε ένα τεχνητό περιβάλλον, το οποίο για πρακτικούς λόγους κατασκεύασε, και από το οποίο δεν τολμά να δραπετεύσει για να μη χάσει τις ευκολίες του. Στο όμορφο τεχνητό κλουβί του, χάνει τη φύση, χάνει και τον εαυτό του. Χάνει και την εμπειρία.

Το αστικό περιβάλλον περιορίζεται σε αυτό που ο ίδιος φαντάζεται και κατασκευάζει. Οπότε οι εμπειρίες του είναι εξ ορισμού περιορισμένες. Ζει σε ένα περιβάλλον κουτσουρεμένο, με περιορισμένες δυνατότητες. Η φύση όμως προσφέρει άπειρες εμπειρίες άπειρων πραγμάτων που υπήρχαν πριν και έξω από αυτόν. Η φύση ήταν το απέραντο και αιώνιο σχολείο του κόσμου του, τώρα αυτός αρκείται σε ένα σχολείο κατασκευασμένο από τον ίδιο, με περιορισμένα μαθήματα, περιορισμένη γνώση, περιορισμένη εμπειρία. Η θλιβερή κατάσταση με τους ανθρώπους απορροφημένους στον ψεύτικο κόσμο των κινητών και των οθονών, έρχεται να υπογραμμίσει το πρόβλημα. Καθημερινά γύρω μας βλέπουμε καταστάσεις εξωφρενικές, ανθρώπους που αντί να επικοινωνούν είναι κλεισμένοι σε έναν προσωπικό φανταστικό κόσμο με μια οθόνη κινητού κολλημένη στο πρόσωπο. Ο σύγχρονος αστός ζει χωρίς εμπειρία. Στερείται την εμπειρία. Όπως ένα σώμα υποσιτίζεται με λίγη τροφή και με κακής ποιότητας ύλη, έτσι και ο νους υποσιτίζεται γιατί δεν προσλαμβάνει εμπειρίες! Υπάρχουν άνθρωποι που ό,τι ξέρουν, ότι βλέπουν, ό,τι ακούν, ό,τι μαθαίνουν, το δέχονται απλώς ως πληροφορία μέσα από οθόνες - αλλά δεν το ζουν ως εμπειρία. Όμως άλλο η πληροφορία, άλλο η γνώση - και άλλο η ζωή, η πραγματική ζωή, όχι η εικονική πραγματικότητα των οθονών - για να μη μπούμε σε θέματα αξιοπιστίας, ψευδούς πληροφορίας, fake news κλπ. και θέματα ελεγχόμενης πληροφορίας και όχι πραγματικής ενημέρωσης και μάθησης γιατί εκεί η μπάλα θα χαθεί τελείως...

Τα σημερινά παιδιά έτσι όπως μεγαλώνουν με τις οθόνες, στερούνται τα σημαντικότερα συστατικά της ανθρώπινης ζωής. Μεγαλώνουν με πληροφορίες αλλά χωρίς εμπειρίες. Όμως η ζωή δεν είναι πληροφορία, είναι η ενεργός συμμετοχή στον ζωντανό κόσμο. Τα μάτια και τα αφτιά είναι οι πολυτιμότεροι δάσκαλοί σου. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει δραματική ανάγκη για επαναφορά στη φυσική εμπειρία. Δεν έχει σημασία κάποιος συγκεκριμένος σκοπός της παρουσίας σου κάπου, αρκεί να βρίσκεσαι στη φύση και να κινείσαι, να λειτουργείς, να νιώθεις γύρω σου τον κόσμο. Η εμπειρία του κόσμου ζωντανεύει το νου σου, τον θρέφει, τον κρατάει ζωντανό, τον ενεργοποιεί, τού δίνει την ενέργεια που περιμένει και λαχταράει, κι αυτό το καταλαβαίνεις μόλις τού δώσεις τα ερεθίσματα που περιμένει. Βγαίνοντας από τον κατασκευασμένο περιορισμένο κόσμο των τσιμεντουπόλεων, ξαναβρίσκεις τον ελεύθερο κόσμο και τη θέση σου σε αυτόν. Ξαναβρίσκεις τον εαυτό σου.

Από τις δραστηριότητες που προσφέρουν αυτή την πολύτιμη ολική εμπειρία, η μετακίνηση και διαβίωση με ποδήλατο είναι ίσως η κορυφαία, όπως δείχνει η εμπειρία των ανθρώπων που το κάνουν. Αυτό γιατί πρέπει να προσέχεις ταυτόχρονα από όλες τις μεριές και από όλες τις απόψεις, τους πάντες και τα πάντα. Το ποδήλατο το ίδιο, την κίνηση στο δρόμο, την αυτοπροστασία της επιβίωσης, την οικονομία δυνάμεων, τον καιρό, την τροφή, μαγείρεμα, νερό, πλύσιμο, διαδρομή, διανυκτέρευση, άγρια ζωή, όλα και τα πάντα συνεχώς μέρα νύχτα. Οι αισθήσεις δουλεύουν στο μέγιστο, και βομβαρδίζονται συνεχώς από ερεθίσματα, παραστάσεις, εντυπώσεις, πληροφορίες. Ζεις μια κατάσταση ολικής επαναφοράς και αυτοθεραπείας, όχι μόνο για το σώμα αλλά και για το νου. Επανέρχεσαι στο φυσικό σου χώρο, το χώρο όπου ανήκες και σού ανήκε.

Η εμπειρία συνδέεται με δυο άλλες νοητικές ικανότητες, την αντίληψη και την παρατηρητικότητα. Αυτά τα δυο βασικά εργαλεία της συνείδησης ως νοητικές διεργασίες έπαιξαν καίριο ρόλο στη φυσική εξέλιξη του είδους, γιατί ήταν πάντα κρίσιμες ικανότητες στην καθημερινή επιβίωση σε ένα περιβάλλον όπου ο άνθρωπος έπρεπε να αυτοπροστατεύεται συνεχώς από τα θηρία που τον έτρωγαν. Η αντίληψη είναι η ικανότητα και προϋπόθεση για την παρατήρηση. Η παρατηρητικότητα είναι η ικανότητα, να συνδυάζεις πληροφορίες που αρχικά φαίνονται άσχετες μεταξύ τους και να τις συσχετίζεις για να φτάνεις σε χρήσιμα ή κρίσιμα συμπεράσματα, να μη χάνεις τις λεπτομέρειες και να αντιλαμβάνεσαι πράγματα που άλλοι χάνουν, και να τα συνδέεις με άλλες μνήμες και γνώσεις, και για αυτοπροστασία και για να κατανοείς καλύτερα τον κόσμο και τι συμβαίνει γύρω σου. Στο αστικό "προστατευμένο" περιβάλλον αυτές οι δυο σημαντικές ικανότητες ατροφούν, καθώς ο αστός δέχεται κάθε μέρα τα ίδια ερεθίσματα από το ίδιο περιβάλλον. Αυτός είναι ο λόγος που οι περισσότεροι αστοί έχουν ένα φοβικό ένστικτο απέναντι στη φύση. Η έξοδος από αυτό το "προστατευμένο" και δήθεν -χωρίς εισαγωγικά- ασφαλές περιβάλλον, με σταδιακή έκθεση στον ελεύθερο κόσμο, είναι η κρίσιμη θεραπεία που χρειάζεται ο σύγχρονος αστός για να επαναφέρει τον εαυτό του από τη θέση του αμυνόμενου στη θέση του συμμετέχοντα, και από την αίσθηση της ανασφάλειας και του φόβου στην ελευθερία της πραγματικής ζωής.



Διατροφή για σούπερμαν: δραπετεύοντας από την κόλαση των σακχάρων

Το άρθρο αυτό αρχικά ενδιαφέρει όσους ασχολούνται με σωματικές δράσεις μεγάλης διάρκειας - όπως το ταξίδι με ποδήλατο, το bushcrafting, η φυσική διαβίωση μεγάλου χρόνου κλπ. - δηλαδή δραστηριότητες όπου θέλουμε να έχουμε ενέργεια αρκετή και πάντα διαθέσιμη. Είναι όμως παράλληλα ένα κρίσιμο θέμα διατροφής που ενδιαφέρει οποιονδήποτε θέλει καλύτερη υγεία και δύναμη. Λέμε και δύναμη γιατί αυτά τα δύο πάνε πάντα μαζί - ο υγιέστερος είναι και δυνατότερος και ο δυνατότερος είναι και υγιέστερος, στο πλαίσιο ενός φυσικού τρόπου ζωής που καλλιεργεί και συντηρεί την ζωτικότητα και ενέργεια του οργανισμού.

Να το πούμε σχηματικά και απλά, οι δύο βασικές τροφικές πηγές ενέργειας είναι τα λίπη και οι υδατάνθρακες. Οι βασικές διαφορές αυτών των δύο είναι δύο:
-τα λίπη έχουν περισσότερη χημική ενέργεια μέσα τους (περίπου +50%, μετρημένη σε θερμίδες, cals),
-τα λίπη δίνουν την ενέργειά τους πιο αργά, οι υδατάνθρακες πιο γρήγορα.
Η δεύτερη διαφορά είναι η αιτία που το ίδιο το σώμα, μόλις θελήσει ενέργεια, αναζητά πρώτα την ενέργεια από τον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Υπάρχουν δυο παρακλάδια του μεταβολισμού δηλαδή, αυτό των λιπών και αυτό των υδατανθράκων, το σώμα ξέρει ότι από τους δεύτερους θα πάρει την ενέργεια πιο γρήγορα, για να κάνει οποιαδήποτε διεργασία που απαιτεί ενέργεια, και τσουπ, αμέσως τρέχει εκεί να κάνει τη δουλειά γρήγορα με όσους το δυνατό λιγότερους πόρους και διαδικασίες.
 
Εάν η διατροφή σου περιέχει πολλούς υδατάνθρακες σε μόνιμη βάση, το σώμα προσαρμόζεται βιοχημικά και συνηθίζει τον μεταβολισμό αυτών, γιατί όποτε θελήσει ενέργεια ξέρει πώς θα τη βρει εύκολα και γρήγορα. Παράλληλα όμως, ο μεταβολισμός των λιπών ατονεί. Αντιθέτως, αν η διατροφή είναι στο θέμα αυτό πιο ισορροπημένη με συμμετοχή των λιπών στον συνολικό μεταβολισμό, το σώμα αναπτύσσει επίσης έναν ισχυρό μεταβολισμό στα λίπη. Πρόσεξε, αυτό γίνεται και προς τις δύο κατευθύνσεις: και στην επεξεργασία των εισερχόμενων τροφών και την αποθήκευση της ενέργειάς τους -ως λίπη(!), τα λίπη είναι η πιο σοφιστικέ μορφή χημικής ενέργειας-, αλλά και στην κατανάλωσή τους ως διαθέσιμη ενέργεια, που είναι αυτό που μάς ενδιαφέρει. Όλο το ενεργειακό κύκλωμα των λιπών δουλεύει φουλ, και το σώμα μαθαίνει όχι μόνο να αποθηκεύει ενέργεια -κάτι που ούτως ή άλλως γίνεται σε μορφή λίπους, αλλά έτσι η διαδικασία γίνεται αποδοτικότερη- αλλά και να μεταβολίζει τα αποθηκευμένα λίπη πιο γρήγορα όταν θελήσει ενέργεια.
 
Ας δούμε τώρα αυτός ο μεταβολικός μηχανισμός τη σημασία έχει για τις δραστηριότητες που αναφέραμε - και όχι μόνο όμως.
 
Ο αθλητής ενός κλασικού αθλήματος στίβου για παράδειγμα όπου η προσπάθεια διαρκεί μικρό χρόνο, αρκείται στη γρήγορη ενέργεια των υδατανθράκων. Όταν όμως βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που απαιτεί μια γενική σωματική ικανότητα, χωρίς εκρηκτικές απαιτήσεις, το πράγμα αντιστρέφεται, σημασία έχει η μακροπρόθεσμη αντοχή όπως και η ολική ενέργεια. Όταν βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον μη ελεγχόμενο, όπου ίσως συμβεί κάτι και χρειαστεί να μείνεις μέχρι και μέρες χωρίς τροφή, το πράγμα αντιστρέφεται. Τα αποθηκευμένα λίπη και ο βέλτιστος μεταβολισμός τους, αφενός θα σού εξασφαλίσουν περισσότερη ενέργεια, αφετέρου πιο αργή, δηλ. για περισσότερο χρόνο. Μπορείς μια ή και περισσότερες μέρες να μείνεις χωρίς τροφή σε μια κατάσταση ανάγκης, χωρίς ούτε μια βασική ενέργεια επιβίωσης να σού λείψει, και χωρίς να νιώθεις εξάντληση και αδυναμία. Πράγμα σημαντικό και κρίσιμο, όχι μόνο για την επιβίωση σε πιθανή κατάσταση ανάγκης, αλλά και για την αίσθηση της ασφάλειας και της ικανότητας και την αίσθηση της θετικής ψυχολογίας που είναι σημαντική σε "μη συμβατικές ή αναμενόμενες" καταστάσεις - επ΄ αυτού σε λίγο.
 
Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα έχουν μια διατροφή βασισμένη στους υδατάνθρακες. Η γεύση του γλυκού κυριαρχεί σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα, και η ζάχαρη πνίγει όλα σχεδόν τα διατροφικά προϊόντα. Ειδικά οι μονοσακχαρίτες -ζάχαρη, γλυκόζη κλπ- είναι η ακραία μορφή υδατανθράκων, και είναι ένας θανάσιμος και άσπονδος εχθρός που κάθε άνθρωπος που νοιάζεται για την υγεία του θα έπρεπε να κηρύξει εναντίον του έναν ανελέητο πόλεμο χωρίς έλεος. Ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία, η χοληστερίνη -κι άλλα που ακολουθούν μετά- θερίζουν τον κόσμο σήμερα, με βασική αιτία την αδυναμία του οργανισμού να μεταβολίζει τα λίπη. Το πρόβλημα του διαβητικού είναι στα αμέτρητα σοκ ινσουλίνης που έχει υποβάλει το δύστυχο σώμα του, με την κατανάλωση σακχάρων. Το πρόβλημα του παχύσαρκου δεν είναι στα λίπη που τρώει, αλλά στο ότι το σώμα του δεν μεταβολίζει, δεν καίει, τα λίπη που έχουν αποθηκευτεί, αφού βρίσκει εύκολα ενέργεια όση θέλει από τον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Το πρόβλημα αυτού που έχει την κακή χοληστερίνη αυξημένη (παθητική) είναι στο ότι το σώμα του δεν χρησιμοποιεί την καλή χοληστερίνη για τον μεταβολισμό των λιπών. Ακούγεται παράλογο, αλλά αυτός που θέλει να αδυνατίσει δεν πρέπει να κόψει τα λίπη αλλά τους υδατάνθρακες.
 
Ο άνθρωπος είναι ένα οργανικό σύνολο που αποτελείται από το σώμα + τον νου. Ο εγκέφαλος είναι το όργανο, και ο νους είναι η λειτουργία του, η σκέψη μας, χάρη στην οποία έχουμε τις νοητικές μας ικανότητες και την ψυχολογία μας. Εκτός των συνεπειών στο σώμα, υπάρχουν και συνέπειες στον νου. Ο εγκέφαλός μας είναι το όργανο του σώματος που καταναλώνει την περισσότερη ενέργεια δουλεύοντας μέρα νύχτα, και οι πιο σημαντικές ουσίες για τη λειτουργία του είναι τα λίπη. Γενικά, τα λίπη έχουν πιο περίπλοκη χημική δομή, και σχετίζονται με τις πιο σύνθετες και προχωρημένες λειτουργίες σε όλο το σώμα, και ειδικά στον εγκέφαλο που έχει και τις πιο περίπλοκες λειτουργίες. Οι χοντροί είναι πιο έξυπνοι, έτσι δεν λένε;
 
Ο κανόνας της διατροφικής ισορροπίας δεν αφορά μόνο σε αθλητές, αθλούμενους, ασκούμενους κλπ, αφορά στον καθέναν που θέλει ένα υγιέστερο σώμα και μια υγιέστερη σκέψη. Το κλειδί, όπως άλλωστε σε όλα τα πράγματα, είναι η κατανόηση των βασικών μηχανισμών του τρόπου που λειτουργεί ο οργανισμός, και η παρατήρηση των ψυχοσωματικών αλλαγών που συνοδεύουν τις προσαρμογές μας. Και βέβαια ο παράγοντας διατροφή, σε συνδυασμό με τους άλλους δύο παράγοντες της υγείας, την σωστή άσκηση και τον σωστό ύπνο. Και βέβαια η εφαρμογή κανόνων που θέτουμε με αυτοδέσμευση και αυτοπειθαρχία. Μια αλλαγή του τρόπου διατροφής δεν θα δείξει την επόμενη μέρα αμέσως αποτελέσματα, αλλά όπως η πείρα δείχνει η επιμονή εκείνου που ξέρει τι θέλει και τι κάνει μακροπρόθεσμα θα δώσει αποτελέσματα, και θα μεταμορφώσει την αίσθηση της υγείας και της δύναμης, και θα τον κάνει έναν πραγματικό σούπερμαν που θα ζει μια ζωή που θα την ευχαριστιέται - αυτό είναι ο πραγματικός σούπερμαν, δεν είναι αυτός που πετάει στους ουρανούς αλλά αυτός που ζει εδώ κάτω στη γη και την ευχαριστιέται.
 
Από παλιά ένιωθα κάτι σαν λύπηση βλέποντας ποδηλάτες να έχουν στο τσεπάκι πάντα "energy bars", και μόλις νιώθουν πείνα τσακ να χάφτουν μια μπάρα και βουρ στην ανηφόρα ή στο πλάκωμα. Είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου, αγαπητέ ποδηλάτη μεγάλων αποστάσεων! Μαθαίνοντας το σώμα στη γρήγορη ενέργεια της ζάχαρης -η ζάχαρη που περιέχουν αυτά τα... μη πω βαριά κουβέντα... είναι εξωφρενική- νιώθεις μεν άμεσα ένα αποτέλεσμα, αλλά κάνεις αυτό που μακροπρόθεσμα θα διαλύσει τον μεταβολισμό σου και σε κάνει έναν υποψήφιο μελλοντικό διαβητικό. Απεξαρτήσου από αυτό το καταραμένο ναρκωτικό, αυτή την εξαρτησιογόνο ουσία που λένε ζάχαρη. Ακολούθα μια ισορροπημένη διατροφή, με άφθονα -μεταξύ των άλλων, όχι μόνο βέβαια- λίπη, φυτικά και ζωικά. Θα σού πάρει χρόνο -χρόνια ίσως αν έχεις μακροχρόνιο κακό ιστορικό και προβλήματα υγείας-, αλλά μετά θα με ευγνωμονείς νιώθοντας νέες τεράστιες δυνάμεις να αναδύονται μέσα από το ίδιο σου το σώμα.
 
Τελειώνοντας, μερικές πληροφορίες για αυτή την απεξάρτηση. Τι θα συμβεί αν κόψεις τη ζάχαρη:
-2 μέρες: Αυξημένη επιθυμία για γλυκά, αλλαγές διάθεσης και ψυχολογίας, νεύρα, πονοκέφαλοι, πεσμένη ενέργεια. Είναι επειδή έκοψες το ναρκωτικό σου και σοκαρίστηκε τόσο το σώμα σου όσο και το μυαλό σου. Μη διστάσεις όμως, τα καλύτερα έρχονται!
-5 μέρες: Τα παραπάνω συμπτώματα υποχωρούν, το σάκχαρο του αίματος (αν το μετρήσεις) σταθεροποιείται, η διάθεση παίρνει τα πάνω της, και περιέργως οι φυσικές τροφές (που δεν έχουν τίποτα το γλυκό) αρχίζουν να σού φαίνονται πιο γλυκές.
-10 μέρες: Η σκέψη σου καθαρίζει, λιγοστεύουν οι αρνητικές σκέψεις, η ενέργεια παίρνει τα πάνω της, ο νυχτερινός ύπνος γίνεται πιο βαθύς και ανανεωτικός, πρηξίματα, στομαχικές ενοχλήσεις, φουσκώματα και άλλες ενοχλήσεις σε όλο το σώμα υποχωρούν.
-15 μέρες: Το δέρμα φαίνεται καθαρότερο (μείωση αποβλήτων), σε υπέρβαρους αρχίζει κάποια μείωση του βάρους, οι ξαφνικές λιγούρες (έντονη επιθυμία τροφής) μειώνονται, όπως και οι φλεγμονές.
-20 μέρες: οι "κρίσεις γλυκού" είναι σπάνιες, καταλαβαίνεις εύκολα αν τα τρόφιμα έχουν ζάχαρη (διότι βέβαια είναι συχνό "κρυφό" συστατικό), η πίεση και η χοληστερίνη υποχωρούν για τα άτομα που δεν ασκούνται ιδίως.
-30 μέρες: Παρατηρείς ότι η ενέργεια δεν έχει "κορυφές και βυθίσεις", δηλ. νιώθεις σταθερή ενέργεια όλη την ημέρα και χωρίς εξάρσεις πείνας, η πέψη βελτιώνεται, η ανοσία ενισχύεται (ισχυρό ανοσοποιητικό), οι παράμετροι/δείκτες των διάφορων χρόνιων ασθενειών βελτιώνονται, και στους υπέρβαρους η καμπύλη του βάρους παίρνει τον κατήφορο, αργά ίσως αλλά σταθερά - προτιμότερο το αργά βέβαια για προσοχή και ασφάλεια.

Τα καύσιμα του ταξιδιού με ποδήλατο

Κάθε ταξίδι θέλει κάποιο καύσιμο, εξ ορισμού. Όμως το μοναχικό ταξίδι με ποδήλατο γίνεται χωρίς καύσιμο. Όχι ακριβώς, για την ακρίβεια θέλει ένα καύσιμο, ένα πολύτιμο καύσιμο και που δεν τελειώνει ποτέ - τον εαυτό σου.

Εσύ είσαι το καύσιμο. Ένα καύσιμο που δεν αναλώνεται, δεν λιγοστεύει, αντιθέτως μέρα με τη μέρα αυξάνεται. Είναι η θέληση, η δύναμη να συνεχίζεις την περιπέτεια, ακόμα κι όταν συμβαίνουν διάφορα πράγματα που σού φωνάζουν να σταματήσεις. Το ταξίδι σου δεν είναι το ποδήλατο και τα πράγματα που κουβαλάς, αλλά είναι το νόημα που εσύ δίνεις σε όλα όσα έχεις, σε όλα όσα κάνεις, σε όλα όσα σού συμβαίνουν. Είναι το νόημα που εσύ δίνεις στα πάντα, και σε αυτά που σού έχουν ήδη συμβεί και σε εκείνα που δεν σού έχουν συμβεί ακόμα.
 
Δεν έχεις να δώσεις λογαριασμό σε κανέναν και για τίποτα. Καμιά υποχρέωση, κανένας κανόνας, καμιά δουλειά, κανένα χρονοδιάγραμμα. Είσαι ο κύριος του κόσμου σου και του εαυτού σου. Του χρόνου σου, και του χώρου σου. Τα τρία σου καύσιμα, που ανακαλύπτεις να βγαίνουν από μέσα σου συνέχεια και χωρίς τελειωμό, είναι: σεβασμός, ανθεκτικότητα, αποφασιστικότητα.
 
Σεβασμός για τον κόσμο που σε φιλοξενεί και σε θρέφει, και δωρεάν. Για τη γη, για τα δάση, για τα φυτά, για τα ζώα, για τους ανθρώπους. Για όλα και για όλους. Για όλα εκείνα που δεν ήταν δικά σου, αλλά γίνονται και δικά σου επειδή τα σέβεσαι.
 
Ανθεκτικότητα και ευγνωμοσύνη για όλες τις αντιξοότητες που σε γεμίζουν με τη δύναμη του επιτεύγματος. Τον ήλιο που σε καίει, το κρύο, τη ζέστη, τις μεγάλες ανηφόρες, τις ξαφνικές καταιγίδες, τους ανέμους που σε σπρώχνουν προς τα πίσω. Η κάθε δυσκολία ανοίγει μέσα σου μια καινούργια στρόφιγγα ικανοποίησης και έκπληξης για το τι δυνάμεις είχες μέσα σου και δεν τις είχες ακόμα ανακαλύψει.
 
Αποφασιστικότητα να μην αφήνεις τίποτα να σε σταματήσει, και να επινοείς τις πιο απλές λύσεις στα πιο σύνθετα προβλήματα, με εργαλεία ένα απλό ξύλο ή μια πέτρα μέσα στη μέση του πουθενά. Να μη χάνεις ποτέ το στόχο σου, έναν στόχο που κανείς δεν σού επέβαλε αλλά μόνος σου εσύ τον έθεσες, για να χτίζεις τον εαυτό σου βάζοντας κάθε μέρα λίγες πέτρες στον τοίχο της ύπαρξής σου.
 
Είναι η μαγεία σε κάθε σου καινούργιο ταξίδι να ανακαλύπτεις, περιέργως, τα καύσιμά σου όλο να αυξάνονται. Είναι η μαγεία να ανακαλύπτεις όλο και μεγαλύτερες δυνάμεις να βγαίνουν από μέσα σου. Δεν έχεις την παραμικρή ανάγκη για επιβεβαίωση ή διάκριση ή μπράβο ή λάικς, ή από τη γνώμη κανενός. Είσαι εκεί μόνο εσύ, το ποδήλατο, κι ο κόσμος όλος να σού ψιθυρίζει στο αφτάκι πώς είσαι λέφτερος, αληθινός, και ο εαυτός σου. Ήταν αυτό ακριβώς που χρειάζεσαι - αλλά και θα είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό, όπως θα ανακαλύπτεις στην πορεία.

Το χρώμα της μπουγάδας... παρατηρήσεις από την εμπειρία ενός ταξιδιώτη

Όταν πλένεις ρούχα, το απόπλυμα της μπουγάδας έχει κάποιο χρώμα - οφείλεται στη βρώμα που απομακρύνεις από το ρούχο. Όσο πιο έντονο αυτό το χρώμα, τόσο περισσότερη βρώμα έχει το ρούχο που έπλυνες, προφανώς. Γενικά η βρώμα του ρούχου που θέλεις να απομακρύνεις, προέρχεται από δυο πηγές, από τα τοξικά που βγαίνουν από το σώμα -μη ξεχνάμε πως το δέρμα είναι απεκκριτικό όργανο-, και από τη βρώμα που προέρχεται από την ατμόσφαιρα. Η ατμόσφαιρα περιέχει σκόνη. Αυτή μπορεί να προέρχεται ή από ρύπανση -όταν είμαστε κοντά σε βιομηχανικές ζώνες π.χ. με έντονη περιβαλλοντική ρύπανση- ή από τη σκόνη που πάντα υπάρχει σε κάποια ποσότητα στον αέρα - άσχετα αν εμείς δεν την βλέπουμε με το μάτι, είναι υπαρκτή παντού, άλλοτε λίγη άλλοτε περισσότερη.

Το χρώμα του σμήγματος που βγαίνει από το δέρμα, είναι ουδέτερο. Είναι χημικές ουσίες με λεπτή δομή, χρωματικά ουδέτερες. Την παρουσία αυτού μπορούμε να την αντιληφθούμε μόνο αν μείνουμε πολύ καιρό άπλυτοι, ας πούμε πάνω από μήνα -ή όποτε πλυνόμαστε να είναι με κρύο νερό μόνο και βιαστικά-, οπότε τότε συσσωρεύεται σταδιακά στην επιφάνεια του δέρματος ένας αόρατος ελαιώδης υμένας, αυτό που λένε λίγδα, που δεν βγαίνει εύκολα ούτε με σαπούνι αλλά θέλει πολύ επίμονο τρίψιμο. Γενικά είναι σπάνιο να συμβεί, δηλ. ακόμα και να μην πλένεσαι καλά και με ζεστό νερό, αν κάθε δυο μέρες ας πούμε κάνεις ένα σχετικά καλό πλύσιμο με νερό που δεν είναι και πολύ κρύο, αυτό αρκεί.

Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα με τα χρόνια ήταν ότι, η άσχημη μυρωδιά των ρούχων από τον ιδρώτα υπάρχει το πρώτο χρονικό διάστημα ενός ταξιδιού, ας πούμε μέχρι την πρώτη βδομάδα ή 10 μέρες, κάτι τέτοιο. Αυτό είναι παρατηρήσιμο ιδιαίτερα το καλοκαίρι, όταν δηλαδή ιδρώνεις περισσότερο. Η εξήγηση είναι μία και απλή. Το σώμα έχει συσσωρευμένες τοξίνες πριν ξεκινήσεις το ταξίδι, οι οποίες φεύγουν σιγά σιγά, με την έντονη εφίδρωση μέρα με τη μέρα. Το ωραίο είναι ότι παράλληλα παρατηρούσα το ότι, το ίδιο συνέβαινε και με τη μυρωδιά των κοπράνων, δηλ. με τις μέρες τα κόπρανα σταματούσαν να μυρίζουν άσχημα, αποκτούσαν μια μυρωδιά πιο φυσική, λιγότερο ενοχλητική. Με την έντονη φυσική άσκηση, το σώμα αποβάλλει περισσότερο τις τοξίνες, με αποτέλεσμα να καθαρίζει, και για αυτό το λόγο τα απόβλητά του χάνουν σταδιακά την άσχημη μυρωδιά τους. Φυσικά αυτό είναι η καλύτερη ένδειξη για τον καθαρισμό και την ανανέωση του σώματος που το ταξίδι με ποδήλατο προσφέρει, σε συνδυασμό βέβαια με την προσεγμένη διατροφή. Μπορεί δηλαδή η μπλούζα να είναι όλη τη μέρα μούσκεμα από τον ιδρώτα, και μάλιστα μια συνθετική που βρωμάει πιο πολύ, αλλά στο τέλος της μέρας, ή την επόμενη μέρα, να μη μυρίζει άσχημα. Έτσι δεν έχεις κιόλας την ανάγκη της καθημερινής μπουγάδας, κάτι που έχει κι αυτό τη σημασία του όταν μόνος στη μέση του πουθενά έχεις να κάνεις ένα σωρό πράγματα κάθε μέρα για την ίδια σου την επιβίωση.

Το κομμάτι της έγχρωμης βρώμας στη μπουγάδα είναι η ρύπανση από την ατμόσφαιρα. Εκεί υπάρχει ένα ενδιαφέρον σημείο, αν σκεφτούμε ποιες είναι οι πηγές της ατμοσφαιρικής σκόνης. Η φυσική σκόνη έχει ένα χρώμα κιτρινωπό-καφέ, γιατί προερχόμενη βασικά από το έδαφος έχει το χρώμα του χώματος. Όταν ταξιδεύω για πολλές μέρες σε έρημες φυσικές περιοχές, όπου δηλαδή η ρύπανση της ατμόσφαιρας είναι η φύση μόνο, το απόπλυμα της μπλούζας μου είναι πράγματι κιτρινωπό-καφέ. Όμως όταν κινείσαι μέσα σε αστικές περιοχές -σε ταξίδι όχι συνήθως, αλλά κυρίως όταν ζεις καθημερινά μέσα στην πόλη-, τότε το απόπλυμα έχει ένα χρώμα που πάει προς το σκούρο μαύρο. Ποια η πηγή της μαύρης σκόνης; Είναι τα λεπτά μερίδια της τριβής των ελαστικών των οχημάτων με την άσφαλτο που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα.

Η τριβή αυτή έχει δύο μέρη, το ελαστικό, και την άσφαλτο. Και τα δυο αυτά υλικά προέρχονται από τα ορυκτά καύσιμα, πιο συγκεκριμένα από το πετρέλαιο. Όσον αφορά στο πρώτο, η τεχνολογία του συνθετικού ελαστικού είναι από τις πιο τοξικές. Πράγμα που φαίνεται αμέσως από την πολύ ενοχλητική χημική μυρωδιά κάθε καινούργιου λάστιχου, από λάστιχο ποδηλάτου μέχρι λάστιχο φορτηγού. Είναι μια από τις πιο ενοχλητικές τοξικές μυρωδιές που υπάρχουν, μια μυρωδιά που μόλις φτάνει στα ρουθούνια δεν τη δέχεσαι με τίποτα. Όσον αφορά στο δεύτερο, εκεί η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, καθώς η άσφαλτος παράγεται από τα απόβλητα ολόκληρης της βιομηχανίας των καυσίμων όλων των οχημάτων. Μιλάμε για μια ασύλληπτα τοξική βιομηχανία, που κάθε μέρα παράγει ασύλληπτες ποσότητες αποβλήτων, που όλα αυτά τα τοξικά τα μαζεύουν και παράγουν μια κολλώδη ουσία, την πίσσα, που μετά την ανακατεύουν με αδρανή υλικά για να παραχθεί η άσφαλτος, για το στρώσιμο απείρων χιλιομέτρων δρόμων σε όλον τον πλανήτη. Τα μικρά σωματίδια που παράγονται από την τριβή αυτών των δύο επιφανειών, διασπείρονται στο περιβάλλον και την ατμόσφαιρα, και τα τρώμε και τα αναπνέουμε όλη μέρα, κάθε μέρα της ζωής μας από τη στιγμή που θα βγούμε από την κοιλιά της μάνας μας μέχρι και την τελευταία μας ανάσα...

ΥΣ - Ξεκάθαρα το μαύρο χρώμα οφείλεται και στο καυσαέριο, αλλά αυτό είναι ήδη γνωστό.