Πίνακας ανακοινώσεων

- Πρόταση για ποδηλατική αποστολή τον Μάιο του 2013 

Τίτλος: Αλιάκμωνας 2013.
Τόπος και σκοπός: γνωριμία με τον μεγαλύτερο ποταμό της Ελλάδας, που είναι ελληνικός από τις πηγές μέχρι τις εκβολές, τον γιο του Ωκεανού και της Τιθύος, τον ευρύτερο χώρο του με το περιβάλλον, ιστορία, πολιτισμό.
Χρόνος: κάπου ανάμεσα μέσα Μαίου με τέλη Ιουνίου 2013. Τέλος άνοιξης προς αρχή καλοκαιριού.
Διάρκεια: 10 μέρες το λιγότερο, 15 ημέρες πρέπει να είναι ικανοποιητικές για την παρακάτω διαδρομή.
Ρυθμός και στυλ: Χαλαρά και περιηγητικά (καθημερινή απόσταση το πολύ 80χλμ.). Θα έχουμε υπολογιστή με λεπτομερή χάρτη, και τα απαραίτητα για φαγητό και ύπνο. Γνωριμία με τους ανθρώπους, φωτογράφιση, καταγραφή, κέφι και ξεγνοιασιά απαραιτήτως.
Διαδρομή γενικά: Η διαδρομή θα ξεκινήσει από την προστατευόμενη (στα χαρτιά) περιοχή Natura του Γράμμου, όπου πηγάζει ο Αλιάκμωνας, και θα καταλήξει στο εθνικό πάρκο (στα χαρτιά είπαμε...) των εκβολών Αξιού-Λουδία-Αλιάκμωνα. Ξεκινάμε από Κόνιτσα, σε 2 μέρες φτάνουμε στο χωριό Γράμμος (Γράμμουστα) σε υψόμ. 1440 μέσω Αετομηλίτσας από δασική διαδρομή. Αφιερώνουμε 1 ημέρα σε ανάβαση στο Γράμμο (περπάτημα) για εγκλιματισμό/φόρτωση οξυγόνου. Ξεκινάμε από εκεί να ακολουθούμε τον ποταμό προς τα κάτω μέχρι τη θάλασσα. Γράμμος, Νεστόριο, Πεντάβρυσο. Μία μέρα επίσκεψη στην Καστοριά, όπου κάνουμε τον γύρο της λίμνης και τα παραλίμνια χωριά. Μανιάκοι, Άργος Ορεστικό, Νεάπολη, χωριό Αλιάκμωνας, Τσοτίλι (μέσα από τα χωριά πάντα). Αφιερώνουμε 2-3 μέρες στην επαρχία Βοΐου ν. Κοζάνης, κοντά στον ρου του Μπίστριτσα, παραπόταμου του Αλιάκμονα, με τα παραδοσιακά γεφύρια. Αξιόκαστρο, Μηλιά και μουσείο φυσικής ιστορίας, Άγ. Γεώργιος, Γρεβενά, ποτ. Βενέτικος, Αγ. Θεόδωροι, Καρπερό, Παλιουριά, μονή Νικάνορος, Χρώμιο και μουσείο μακεδονικού αγώνα στο Βούρινο, Αιανή, Ρύμνιο, Σέρβια, Νεράιδα, Βελβεντός, Πολύφυτο, Ριζώματα, Σφηκιά, στενά Αλιάκμωνα και φράγματα, Αγ. Βαρβάρα. Από τη Βέροια, όπου τα παλιά χρόνια ήταν μέχρι εκεί πλωτός ο Αλιάκμωνας από θαλάσσης, ακολουθεί το τελευταίο πεδινό κομμάτι μέσα από τα χωριά του κάμπου μέχρι το Αιγίνιο. Για τις εκβολές δεν υπάρχουν πληροφορίες για δρόμους, συνεπώς ρωτάμε επιτόπου.

Αυτό είναι ένα γενικό πλαίσιο. Όσοι ενδιαφερόμαστε καλό είναι να επικοινωνήσουμε και να γνωριστούμε αρκετά πριν την εξόρμηση για να είμαστε προετοιμασμένοι και να περάσουμε καλά. (Πολύ καλά, το απλώς καλά δεν είναι επιτρεπτό.)

Παρά την κρίση χρόνου που όλοι λίγο πολύ έχουν, ένας μακροπρόθεσμος προγραμματισμός για εξορμήσεις, πέρα από τα "εύκολα" μονοήμερα ή διήμερα, μάς βοηθάει ή μι τι άλλο... να ονειρευόμαστε. Ακόμα κι αν τελικά κάποιος δεν μπορέσει να έρθει ας χαρεί που άλλοι θα το κάνουν, και τελικά από τη χαρά αυτών που καταφέρνουν να πραγματοποιήσουν κάτι παίρνουν λίγο και οι υπόλοιποι, κι εκείνοι που δεν μπόρεσαν. Είναι κι αυτό ένα κομμάτι της χαράς της επικοινωνίας.........
Πληροφορίες: σελ 1, σελ 2, σελ 3, σελ 4.



- Το Ταξίδι του Ιάσονα

Σεπτέμβριος 2009 - Το ταξίδι ολοκληρώθηκε.

Άποψη: Το ποδήλατο δεν είναι "αθλητισμός"

Η γλωσσολογία είναι μια ενοχλητική και παρεξηγημένη επιστήμη. Διδάσκει ότι η λειτουργική πολυπλοκότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου εκφράζεται στην εννοιολογική του πολυπλοκότητα, και συγκεκριμένα στον τρόπο που ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τις λέξεις. Μια λέξη παρεξηγημένη σήμερα (ανάμεσα στις τόσες άλλες) είναι και η λέξη "αθλητισμός".

Η παρεξήγηση των εννοιών έρχεται κυρίως με τις κοινωνικές τους διαστάσεις και προεκτάσεις, και σε αυτό σήμερα τα μαζικά μέσα ενημέρωσης διεκδικούν ένα πρώτο λόγο. Η έννοια του "αθλητισμού" όπως την περνούν τα ΜΜΕ σήμερα στο κεφάλι του μέσου τηλεθεατή είναι η εξής εικόνα του αθλητή: ένα ανθρώπινο πλάσμα που ξεσκίζεται για να πάει όλο και πιο γρήγορα και όλο και πιο ψηλά και όλο πιο δυνατά ενσαρκώνοντας το δόγμα "VITIUS ALTIUS FORTIUS". Ένας υπεράνθρωπος των μήντια που υπάρχει για να θυμίζει στον αποβλακωμένο μέσο τηλεθεατή που τον παρατηρεί αραγμένος στην πολυθρόνα ή καθώς μπουκώνει βιαστικά το φαί στο στόμα βλέποντας το χαιβάν-ντουλάπ, ότι "φάε το φαί σου και βολέψου στην άνεσή σου και άσε τα κορόιδα να ξεσκίζονται για να μπορείς εσύ να τη βγάζεις άνετα και μονάχα να τον χειροκροτάς αν και όταν φέρει κάνα μετάλιο". Στο πνεύμα του καταιγισμού των τηλεορασοποιημένων ειδήσεων η τηλεόραση δεν αφήνει χρόνο στον θεατή να σκεφτεί ποιο το κέρδος από όλα αυτά.

Ποιο το κέρδος; Υπάρχουν κάποια οφέλη που έχουν να κάνουν με τα μετάλλια και τη δόξα (όταν συμβεί η πρωτιά, κάτι που έτσι κι αλλιώς θα γίνει σπάνια). Όμως για την υγεία υπάρχει μόνο ζημιά. Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι μια μηχανή που αποτελείται από ανταλλακτικά, που έτσι και χαλάσει κάποιο και αντικατασταθεί δεν τρέχει τίποτα, είναι ένα βιολογικό σύστημα εξαιρετικά πολύπλοκο και με τα μέρη του οργανικά και λειτουργικά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Όταν το ένα πάθει κάτι, ο εγκέφαλος πληροφορείται και επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα μέρη προσπαθώντας να ισορροπήσει το συνολικό σύστημα στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Στο σώμα μας δεν υπάρχει κανένα "ανταλλακτικό", κάθε λειτουργία σχετίζεται με όλες τις υπόλοιπες (και κατά κανόνα με άγνωστους τρόπους) και κάθε ζημία κοστίζει σε όλο το σύστημα. Κάθε σώμα έχει μνήμη: έχει τη δική του μοναδική ιστορία και αυτή η ιστορία μένει συνήθως άγνωστη σε όλη μας τη ζωή καθώς η συνειδητή μνήμη του εγκεφάλου μας αποτελεί ένα μικρό μέρος της συνολικής μνήμης μας.

Η άσκηση είναι λειτουργικά απαραίτητη στο σώμα μας για τη διατήρηση της υγείας μας. Προκαλεί σημαντικές αλλαγές στη φυσιολογία του οργανισμού και επιταχύνει τη θρέψη και την οξυγόνωση όλου του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Στην εξέλιξη του είδους μας η σωματική δραστηριότητα ήταν πάντα μια αδιάκοπη διαδικασία ασυνείδητα ενσωματωμένη μέσα στην καθημερινότητα της σκληρής επιβίωσης. Αυτό το "ασυνείδητα" έχει τη σημασία του: για τα εκατομμύρια χρόνια της εξέλιξής του ο άνθρωπος δεν έδινε καμία προσοχή στην άσκηση - ίσα ίσα που στις δύσκολες συνθήκες εκείνες την "είχε" πάντα με το παραπάνω και γι΄ αυτό αντιθέτως προσπαθούσε να την αποφύγει. Η σωματική δραστηριότητα ήταν κάτι αυτόματο, όπως η ανάσα, ο ύπνος, η απέκκριση και οι άλλες σωματικές λειτουργίες - και ήταν μάλιστα κάτι άσχετο με την υγεία καθώς ο θάνατος κατά κανόνα επέρχονταν από ένα σωρό άλλους λόγους παρά από την έλλειψη υγείας λόγω του μικρού προσδόκιμου επιβίωσης (π.χ. στη νεολιθική Θεσσαλία μόλις 3.500 χρόνια πριν από σήμερα ο μέσος όρος ζωής ήταν 27 χρόνια). Όμως με την ηθελημένη (για διάφορους λόγους) εκτροπή από τη φυσική εξέλιξη και την επικράτηση του πολιτιστικού και συγκεκριμένα του αστικού φαινομένου, ο άνθρωπος ολοένα και περισσότερο στερείται την άσκηση. Αυτό έχει κόστος στην υγεία του, και επειδή ακριβώς μέχρι τώρα ήταν μια ασυνείδητη διαδικασία η έλλειψη άσκησης είναι ένα πρόβλημα αναπόδραστο που δεν μπορεί με κανένα άλλο τρόπο να λυθεί: πρέπει οπωσδήποτε να ασκούμαστε με απόλυτα ελεγχόμενο και συνειδητό τρόπο, τελεία. Υποκατάστατο δεν υπάρχει. Και βέβαια το κόστος στην υγεία δεν φαίνεται στις νέες ηλικίες, επειδή βάσει του εξελικτικού ιστορικού μας όπως είδαμε στο άμεσο παρελθόν δεν ζούσαμε όσο ζούμε σήμερα, αλλά συνήθως μετά τα τριάντα με κούραση, αδιαθεσία, νωθρότητα κλπ. - και σε μεγαλύτερες ηλικίες με τα γνωστά προβλήματα των "πολιτισμένων κοινωνιών" παχυσαρκία διαβήτης υπέρταση έμφραγμα και δε συμμαζεύεται. Ο άνθρωπος που δεν ασκείται διαρκώς απο νέος απλά υπονομεύει το μέλλον του.

Έρχεται ο αθλητής, και ασκείται ναι, αλλά με ποιον τρόπο; Ελεγχόμενα και συνειδητά, με στόχο την υγεία; Όχι, με στόχο την απόδοση. Το βιολογικό σύστημα έρχεται τώρα αντιμέτωπο με μια κατάσταση πρωτόγνωρη, που ουδέποτε ήρθε αντιμέτωπο μέσα στα εκατομμύρια χρόνια της εξέλιξης του είδους ώστε να την αντιμετωπίσει και να προσαρμοστεί σ' αυτή: ο άνθρωπος της φυσικής εξέλιξης έρχονταν μεν αντιμέτωπος με ακραίες καταστάσεις κινδύνου που απαιτούσαν τη μέγιστη προσπάθεια αλλά για λίγο χρόνο την κάθε φορά και όχι συνεχώς όπως κάνει συστηματικά ο σημερινός αθλητής. Το βιολογικό του σύστημα ταλαιπωρείται υπό συνθήκες μέγιστης φόρτισης συνεχώς και χωρίς να τού δίνεται η ευκαιρία να ξεκουράζεται και να αναλαμβάνει πλήρως, όπως συνέβαινε τότε. Ο αθλητής αντιμετωπίζεται ως κάτι δεδομένο, ένα γραμμάτιο με ημερομηνία λήξης, κάτι που θα αποδώσει στο μέγιστο για κάποια χρόνια, και μετά θα πεταχτεί στον κάλαθο για να έρθουν τα επόμενα γραμμάτια. Σίγουρα ακούγεται σκληρό, αλλά δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα, αυτή είναι η πραγματικότητα, και είναι τραγικό ο ίδιος ο αθλητής να αποδέχεται αυτή την πραγματικότητα.

Το πρόβλημα επιτείνεται σημαντικά από το γεγονός ότι εκτός από το "συλλογικό εξελικτικό υπόβαθρο" που επηρεάζει τις ατομικές δυνατότητες, η συνήθης περίπτωση είναι να απουσιάζει και το "ατομικό εξελικτικό υπόβαθρο". Όπως η εξέλιξη επηρεάζει ένα είδος στην πορεία από γενιά σε γενιά, έτσι και η ατομική εξέλιξη επηρεάζει το άτομο στα στάδια της ζωής του, κατά τα οποία το βιολογικό σύστημα του όντος μεταβάλλεται και γράφει τη δική του ιστορία - η μνήμη που λέγαμε πιο πάνω. Ένα παιδί που μεγαλώνει από μικρό σε ένα χωριό τρέχοντας και πηδώντας από το πρωί μέχρι το βράδυ και ζώντας καθημερινά όλες τις φυσικές δοκιμασίες και το καθημερινό φυσικό στρες που συνεπάγεται η ζωή στην ύπαιθρο, αποκτά ένα σώμα με ένα υπόβαθρο για να φέρει σε πέρας άνετα μια φυσική δοκιμασία οποιουδήποτε είδους στη μετέπειτα ζωή χωρίς σημαντικό κόστος στην υγεία. Όμως ένας άνθρωπος που έχει μεγαλώσει από παιδί σε αστικό περιβάλλον, που έχει ξοδέψει πολλές ώρες καθισμένος είτε στην καρέκλα του θρανίου είτε του γραφείου της μελέτης ή της εργασίας, όταν κάποια στιγμή αποφασίσει (ακόμα και σε σχετικά πρώιμο στάδιο ηλικίας π.χ. στα 20 του) να αρχίσει να ασκείται (με οποιοδήποτε τρόπο), φέρνει χωρίς να το καταλαβαίνει το σώμα του σε μια νέα κατάσταση μεγάλου στρες. Μπορεί το μυαλό να θέλει πολύ, αλλά το σώμα έχει τη δική του γλώσσα, έχει τη δική του μνήμη, και τα σημάδια του δεν είναι εύκολο πάντα να τα αναγνωρίσουμε.

Η λέξη "αθλητισμός" όπως γράφεται στις εφημερίδες τα περιοδικά και τα άλλα ΜΜΕ, είναι μια λάθος λέξη. Καλύτερα να ήταν "ατομική εξόντωση" ή κάτι τέτοιο. Για να είναι ωφέλιμη η άσκηση θέλει μέτρο και έλεγχο. Από αυτή την άποψη, το ποδήλατο (όχι η "ποδηλασία"!) έχει ένα καταπληκτικό πλεονέκτημα: όπως η ιστορική εξελικτική σωματική δραστηριότητα του ανθρώπινου γένους έφερε ασυνείδητα τον άνθρωπο στη θέση που είναι σήμερα και με τις σωματικές ικανότητες που έχει, έτσι και το ποδήλατο μπορούμε να το εντάξουμε ως καθημερινό μέσο μετακίνησης μέσα στη φυσιολογική καθημερινή μας ζωή, και να απολαμβάνουμε στο διηνεκές τα οφέλη στην υγεία μας, ασυνείδητα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, με μια φυσιολογική ασυνείδητη διαδικασία.

Σε αυτό, το ποδήλατο δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτε άλλο. Μην αναλώνεσαι σε "αθλητισμούς", πάρε ένα ποδήλατο, και ξέχνα τα πάντα. Χωρίς να το καταλάβεις, θα βλέπεις την υγεία σου να βελτιώνεται, το κέφι σου να ανεβαίνει, την τσέπη σου να αδειάζει λιγότερο, τη γειτονιά σου να ομορφαίνει, τους φίλους σου να σε θέλουν περισσότερο, τις ικανότητές σου να βελτιώνονται κλπ. κλπ. κλπ. Χωρίς να το καταλάβεις. Ασυνείδητα.

Το άκρον άωτον του Ταξιδιού: η Μαγεία της Περιήγησης

Το ταξίδι με ποδήλατο δεν είναι μια περιπέτεια σαν τις άλλες...

Κατ΄ αρχήν, δεν έχει κίνδυνο. Ο ποδηλάτης είναι η πιο αθώα παρουσία στο δρόμο: δεν προκαλεί, ενοχλεί τους άλλους οδηγούς στον ελάχιστο βαθμό, και γι΄ αυτό απολαμβάνει τη μεγαλύτερη ασφάλεια. Όταν ταξιδεύεις με ποδήλατο, θα κινδυνέψεις σε κάποια περίσταση μόνο εάν εσύ "πας γυρεύοντας". Κανείς δεν νιώθει ότι ενοχλείται από έναν ποδηλάτη: εύκολα κάποιος θα σε αφήσει να κατασκηνώσεις στην αυλή του -- κι αυτό ισχύει κατ΄ εξοχήν για έναν ποδηλάτη. Ο ποδηλάτης αυτοδίκαια προκαλεί τη συμπάθεια και τη φιλικότητα των ανθρώπων. Ως ποδηλάτες μπορούμε να απολαμβάνουμε τη μέγιστη ασφάλεια και στους δρόμους και με τους ανθρώπους.

Όλοι οι ποδηλάτες ξέρουν από πρώτο χέρι, ότι το να ταξιδεύουν με ποδήλατο είναι η πιο πλούσια ταξιδιωτική περιπέτεια που μπορεί κάποιος να ζήσει. Το ποδήλατο είναι ένα μεταφορικό μέσο, που από τη μια πλευρά δεν ενοχλεί το χώρο στον οποίο εισέρχεται και από την άλλη πλευρά σε αφήνει να απολαύσεις το χώρο στον οποίο εισέρχεσαι χωρίς εμπόδια. Σε αυτό κανένα άλλο μεταφορικό μέσο δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό.

Το ποδήλατό σου δεν αποσπά την προσοχή σου και την ενέργειά σου. Με ένα ΙΧ έχεις ένα σωρό σκοτούρες: από ποιο δρόμο θα πας, μπορεί να χαλάσει για ένα σωρό λόγους, να μη μείνεις από καύσιμο, από νερά, από υγρά, πρέπει να βρεις πού θα το παρκάρεις, να μη σού το διαρρήξουν, κλπ. Αντιθέτως το ποδήλατο εύκολα το έχεις πάντα και παντού μαζί σου και δεν χολοσκάς και πολύ.

Αν θέλεις να γνωρίσεις έναν τόπο ή ένα χώρο στο μέγιστο βαθμό, το καλύτερο μεταφορικό μέσο είναι το πιο απλό μεταφορικό μέσο: το ποδήλατο. Θα σε πάει σε τόπους που κανένα άλλο μέσο δεν θα σε πάει. Θα φύγεις από την "πεπατημένη" και θα ανακαλύψεις γωνιές όπου λίγοι άνθρωποι πηγαίνουν, ή που οι άλλοι μπορεί να περνούν δίπλα τους και να μην τις προσέχουν. Το ταξίδι οφείλει να είναι όχι μόνο πρωτογενής ηδονή, είναι κάτι βαθύτερο: μια ολοκληρωμένη και συναρπαστική γνωστική διαδικασία. Ακόμα και αν θες να πας σε ένα μέρος όπου έχεις ήδη βρεθεί, κάθε φορά που θα πηγαίνεις εκεί με ποδήλατο θα ανακαλύπτεις έκπληκτος καινούργιες "λεπτομέρειες". Πραγματικά υπάρχουν υπέροχοι προορισμοί για ποδήλατο στον κόσμο που ζούμε, όπως υπάρχουν υπέροχοι προορισμοί και στη χώρα αυτή που ζούμε, αλλά ένα μεγάλο κομμάτι της αξίας αυτής δεν είναι μόνο κάποιο ή κάποια χαρακτηριστικά που κάνουν τους τόπους μοναδικούς όσο και το γεγονός ότι "κάθε ταξίδι είναι κι ένας καινούργιος προορισμός". Οι άνθρωποι έχουν τη φυσική τάση να εντυπωσιάζονται από τις γνωστές και διαφημισμένες ατραξιόν, όμως ο ποδηλάτης έχει την ευκαιρία να ανακαλύπτει διαρκώς καινούργια και μοναδικά πράγματα, πλουτίζοντας τον εαυτό του με ανεπανάληπτες εμπειρίες.

Όταν ταξιδεύεις με ποδήλατο, κι ακόμα κι αν πηγαίνεις σε τόπους όπου έχεις ξαναπάει, η κάθε εποχή, η κάθε μέρα, η κάθε ώρα, το κάθε λεπτό της ημέρας γίνεται και μια καινούργια εμπειρία. Συχνά στους ποδηλάτες παρατηρείται ένα φαινόμενο: ξεκινάς ένα ταξίδι για κάποιο γνωστό μέρος και ανακαλύπτεις τον εαυτό σου να γοητεύεται από αυτό το μέρος για μέρες ολόκληρες... χωρίς να το εξηγείς... ανακαλύπτεις τη μαγεία της περιήγησης...

Ταξιδεύοντας με ποδήλατο συνδέεσαι άμεσα με το περιβάλλον, με τη φύση, με τη ζωή. Ανακαλύπτεις ένα από τα μυστικά της ζωής: το ρυθμό. Όλα στη ζωή είναι ρυθμοί, τα πάντα στηρίζονται σε ρυθμούς. Οι υπάρξεις μας κινούνται μέσα στους φυσικούς "ενιαυτούς". Όταν βρεθείς έξω εκεί αφημένος στην απόλυτη ελευθερία, θα νιώσεις στο πετσί σου πως οι ρυθμοί της φύσης ελέγχουν το ταξίδι σου, και πως εσύ συγχρονιζόμενος με τους φυσικούς ρυθμούς μπορείς να πας τόσο μακριά, να απολαύσεις αυτό που κάνεις τόσο πολύ, να γνωρίσεις τόσα καινούργια πράγματα, να αποκτήσεις τόσο πολύτιμες εμπειρίες. Το ταξίδι με το ποδήλατο δεν είναι κάτι δύσκολο: αυτό που έχει κάποιος να μάθει είναι αυτός ο φυσικός συγχρονισμός. Αν το καταλάβει κάποιος αυτό, από κει και πέρα ανοίγουν νέοι ορίζοντες στην αντίληψή του. Θα μπορεί να κάνει πολλά και καινούργια πράγματα, χωρίς να κουράζεται, χωρίς να ξοδεύεται, χωρίς να φθείρεται.

Μη φοβάσαι κανένα δρόμο. Άνοιξε τα αισθητήριά σου και περίμενε για νέα μηνύματα. Αυτά που θα βρεις δεν θα τα περιμένεις. Γίνε δεκτικός, άφησε το ποδήλατό σου να σε πάει σε νέους προορισμούς. Εσύ διάλεξε το ΠΟΥ, αυτό θα σού μάθει το ΠΩΣ. Αφέσου στη μαγεία του κόσμου που αυτό το μέσο θα σού αποκαλύψει. Το ποδήλατό σου θα σού μάθει πολλά. Ακόμα και αυτά που ήδη ξέρεις, θα σού τα κάνει καινούργια. Θα σού δείξει φανταστικά μέρη, θα σού φέρει φανταστικούς ανθρώπους.

Εντυπώσεις από την Οίτη

Η Οίτη είναι βουνό ασυνήθιστο. Το όρος του Ηρακλή και της Εθνικής Αντίστασης, το όρος με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στην Ευρώπη, τα φαράγγια, τις ιαματικές πηγές, το αγριοκάτσικο, έχει άγριο ανάγλυφο με βαθιές χαράδρες και νερά, αλλά στις κορφές του το τοπίο είναι ήρεμο και φιλικό. Τα αλπικά λιβάδια απαρτίζουν ένα μοναδικό οικοσύστημα, με πολλά ενδημικά είδη φυτών που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού. Η ευρύτερη περιοχή έχει τη δική της μυθολογία και ιστορία και μαζί με τα φυσικά χαρακτηριστικά και την ξεχωριστή αισθητική αξία του χώρου επάξια κέρδισε τον τίτλο ενός από τους Εθνικούς Δρυμούς της χώρας μας - χωρίς ωστόσο να αποτελεί εξαίρεση στο γεγονός ότι παρά το ότι ιδρύθηκε από το 1966 είναι Εθνικός Δρυμός μάλλον στα χαρτιά παρά στην πράξη με όλα αυτά που γίνονται ή δεν γίνονται εκεί...

Αποφάσισα να επισκεφθώ την Οίτη με το πιο πρόσφορο μέσο για να την απολαύσει κανείς: το ποδήλατο. Ξεκίνησα το πρωί της Παρασκευής 18 Ιουλίου και το σούρουπο, έχοντας χορτάσει μια ποδηλατική μέρα μετά από 170 χιλιόμετρα, έφτασα στα Λουτρά Υπάτης, στους πρόποδες του βουνού. Και η επόμενη μέρα αφιερώθηκε στη μεγάλη ανάβαση. Περνώντας από τα χωριά των βόρειων υπωρειών τα βυθισμένα στο πράσινο, βιώνεις όλη την εναλλαγή των τοπίων από τους πουρναρότοπους στα χαμηλά μέχρι τα ψηλά ελατοδάση.

Καθώς ανεβαίνω μέσα στην κάψα του μεσημεριού με προσπερνά ένα θηριώδες τζιποειδές – το κλασικό δείγμα του νεοπλουτισμού «SUV». Βρε συ αυτό βογγάει στην ανηφόρα περισσότερο από μένα... βογγάει όχι λόγω του κινητήρα (με τα κυβικά που έχει τι να καταλάβει;) αλλά λόγω του αιρ-κοντίσιον! Τη στιγμή της προσπέρασης είναι σα να περνάει από δίπλα μου ένας πυρωμένος φούρνος! Αυτά βέβαια γίνονται «έξω» ενώ μέσα οι επιβάτες απολαμβάνουν την τεχνητή δροσούλα τους - και άσε κατά μέρος ρύπανση φαινόμενα θερμοκηπίου και άλλες τέτοιες «υπερευαισθησίες»...

Το σαββατοκύριακο αυτό έγινε στην Οίτη η φετινή πανελλήνια ορειβατική συνάντηση, στην οποία συναντώνται ορειβάτες από όλη την Ελλάδα. Δυο χιλιόμετρα μετά την Καστανιά άρχισε ο χωματόδρομος - και βέβαια το πιο όμορφο αλπικό κομμάτι προς τον πυρήνα του δρυμού. Πέντε χιλιόμετρα πριν τις Λιβαδιές τα αυτοκίνητα... στοπ: κατόπιν απαγόρευσης του δασαρχείου απαγορεύεται η διάβαση μηχανοκίνητων τροχοφόρων στον εσώτερο πυρήνα του δρυμού. Μπράβο! τι ανακούφιση όχι μόνο για μένα αλλά για το βουνό. Οι χωρατατζήδες Λαμιώτες θα επιτρέψουν με νόημα τη διάβαση στο δικό μου μεταφορικό μέσο σηκώνοντας πανηγυρικά την κόκκινη ταινία για να περάσω. Οι επιβάτες του SUV πολύχρωμοι και αρωματισμένοι ετοιμάζονται να ιδρώσουν τις κάλτσες τους για πέντε ολόκληρα χιλιόμετρα οι φουκαράδες. Γενικά οι ορειβάτες είναι απλοί άνθρωποι, όμως θα βρεις και νεόπλουτους που ανάμεσα στα άλλα αποφάσισαν να καταναλώσουν και «ορειβασία». Χαρακτηριστικό κι αυτό σημείο των καιρών.


Το καταφύγιο του ΕΟΣ στο βάθος

Στο τέλος της ανάβασης, στις Λιβαδιές σε υψόμ. 1810 μ., η Βρύση του Καλόγερου σε ξεδιψά με το υπέροχο νερό της. Το αφράτο λιβάδι υποδέχεται το ζεστό σου σώμα, και ένας υπέροχος ουρανός το βλέμμα σου. Σήμερα σιγά σιγά τα λιβάδια αποκτούν εκατοντάδες σκηνές. Ευκαιρία να συναντηθείς με φίλους από τις άκρες της Ελλάδας. Παρεούλα, κοινό φαγητό, και έπειτα όλοι θα περιμένουν την πανσέληνο. Τα χρώματα, οι σκιές και οι εικόνες της νύχτας στα φεγγαρόφωτα αλπικά λιβάδια της Οίτης δεν μπορούν να συλληφθούν από φωτογραφική μηχανή. Ο κόσμος σε παρέες τραγουδά σκόρπιος στο οροπέδιο. Ένας κρητίκαρος πιο πάνω μεράκλωσε και έπιασε ένα ριζίτικο. Το αγέρι σκορπά το προϊόν του λαρυγγιού του εις επήκοον απάντων. Ήτανε σα να έβγαινε αυτό το τραγούδι από την ψυχή της ολόγιομης Σελήνης.


Στο οροπέδιο πάνω από τις Λιβαδιές

Η Οίτη προσφέρεται κατ΄ εξοχήν για ποδήλατο. Υπάρχουν πολλοί δασικοί δρόμοι και με ήπιες κλίσεις, που δικτυώνουν σχεδόν όλο το βουνό. Είτε από τα βόρεια, είτε από τα νότια, αφήστε το αυτοκίνητο στους πρόποδες και απολαύστε την Οίτη όπως πραγματικά της αξίζει. Και όπως λένε στα εθνικά πάρκα «take nothing but pictures, leave nothing but footprints» - δηλ. πάρτε μόνο εικόνες και αφήστε μόνο τις πατημασιές σας. Άντε και τις ροδιές του ποδηλάτου σας.

Και εμείς χρειαζόμαστε την Οίτη, αλλά κι αυτή μας χρειάζεται. Γιατί παρ΄ όλα αυτά υπάρχουν κάποιοι κύριοι που δεν καταλαβαίνουν από περιβάλλον εθνικούς δρυμούς προστατευόμενες περιοχές και τέτοια, παρά μόνο βλέπουν το χρήμα μπροστά από τη μύτη τους και τίποτε άλλο. Και ονειρεύονται να κάνουν την Οίτη μια δεύτερη Γκιώνα. Με τις απαραίτητες υπουργικές ευλογίες, μεταλλευτικές εταιρείες έχουν βάλει στο μάτι το βουνό. Για πληροφόρηση και συλλογή υπογραφών για τη σωτηρία της Οίτης δείτε εδώ.


Σχεδιάγραμμα - γενικός χάρτης Οίτης. Η κλασική διαδρομή είναι από την Καστανιά στην Παύλιανη.

Εφόδια

Δίνεται εδώ ένας γενικός κατάλογος εξοπλισμού που μπορούμε να έχουμε μαζί μας σε ταξίδι και διαβίωση στην ύπαιθρο με ποδήλατο. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να έχει όλα αυτά τα πράγματα μαζί του, ο καθένας ας επιλέξει. Πάντως αν θέλει κανείς να τα έχει όλα αυτά δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο, το μυστικό είναι στη σωστή οργάνωση και στην επινοητικότητα να αποκτάμε πράγματα με μικρό όγκο και βάρος.

Το τι σημαίνει μικρό βάρος είναι προφανές: κάθε αντικείμενο να είναι όσο ελαφρύ γίνεται αλλά χωρίς μεγάλη θυσία στην ποιότητά του. Μικρός όγκος σημαίνει δύο πράγματα: το κάθε αντικείμενο να έχει μικρό όγκο καθεαυτό, και επίσης τα αντικείμενα να πακετάρονται το ένα μέσα στο άλλο χωρίς να μένει κενός χώρος μέσα στα σακκίδια. Αν υπάρχει πρόβλημα όγκου, ίσως καταφύγουμε στη λύση ενός τρέιλερ που θα μας δώσει έξτρα όγκο, λαμβάνοντας όμως υπόψιν σε αυτή την περίπτωση και το επιπρόσθετο βάρος (βλ. εδώ). Έχει σημασία και η συνολική κατανομή του βάρους: μέσα σε κάθε σακκίδιο τα βαρύτερα πράγματα πρέπει να μπαίνουν στο κάτω μέρος και τα ελαφρύτερα πάνω, γιατί έτσι κατεβαίνει χαμηλότερα το κέντρο βάρος με αποτέλεσμα την καλύτερη οδική συμπεριφορά του φορτωμένου ποδηλάτου. Επίσης έχει σημασία η κατανομή του βάρους τόσο στην έννοια δεξιά-αριστερά (στο αριστερό και στο δεξιό σακίδιο) όσο και στην έννοια μπρος-πίσω (στα δύο μπροστινά και στα δύο πισινά). Συνήθως βάζουμε πιο ελαφριά πράγματα στα μπροστινά σακίδια (π.χ. ρούχα) ώστε να μην επιβαρύνουμε πολύ το τιμόνι.

Ποδήλατο
-Σαμπρέλες ρεζέρβες (3). Ρεζέρβα λάστιχο εξωτερικό: δεν είναι απαραίτητο, καθώς όταν πάμε ταξίδι έχουμε λάστιχα που δεν είναι ευπαθή και τα παρακολουθούμε ώστε αν φθαρούν να τα αντικαταστήσουμε εγκαίρως.
-Σετ κολλητικά για τρύπιες σαμπρέλες
-Τακάκια φρένων (2 ζεύγη)
-Μεταβλητό κλειδί (αν έχουμε διάφορα παξιμάδια στο ποδήλατο)
-Κατσαβίδια, σταυροκατσάβιδο, αλενόκλειδα


Να είσαι πρακτικός. Με μια απλή κόλληση του κάτω μισού (μύτης) ενός πολυκατσαβιδιού χειρός και του άνω μισού (κεφαλής) ενός άλλου παλιού εργαλείου, κατασκεύασα ένα δυνατό κατσαβίδι που λύνεται για να μη πιάνει χώρο, και με ένα σετ μύτες... έχω μια πλήρη σειρά από κατσαβίδια σταυροκατσάβιδα τορξ και άλλεν.

-Κωνόκλειδο (διπλό, αναλόγως μεγέθους κώνων μπροστά & πίσω): εύκολο να φτιάξεις ένα από σκληρή λαμαρίνα 2mm
-Ακτινολόγος
-Λάδι αλυσίδας και πανί για σκούπισμα
-Εξολκείς κασέτας και πεταλιέρας
-Ακτίνες ρεζέρβα (2)
-Ντίζες ρεζέρβα (για φρένο και αλλαγή)
-Κλειδαριά ποδηλάτου

Ρουχισμός
-Ρούχα για το άνω μέρος του σώματος (αναλόγως εποχής ή του τόπου που πηγαίνουμε)
-Ρούχα για το κάτω μέρος του σώματος (αναλόγως εποχής ή του τόπου που πηγαίνουμε)
-Κάλτσες (2 ζευγ.)
-Πετσέτα μικρή
-Αντιανεμικό
-Μανίκια φορετά για προστασία των χεριών από τον ήλιο (τα φτιάχνουμε εύκολα κόβοντας κάποια λεπτή μπλούζα lycra)
-Γάντια για κρύο
-Σκουφί για κρύο
-Καπέλο
-Γυαλιά ηλίου
-Φουλάρι (πολύ χρήσιμο, καλύπτει το σβέρκο από τον ήλιο, και για γρήγορο σκούπισμα του ιδρώτα)

Είδη δια(επι)βίωσης
-Σκηνή
-Υπνόσακος
-Υπόθεμα ύπνου
-Χάρτες
-Ελαφριές σαγιονάρες
-Δοχεία νερού
-Δοχείο μεταφοράς νερού (χρησιμεύει και ως ντουζιέρα)
-Φωτισμός: φακός κεφαλής (που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε περίπτωση ανάγκης για νυκτερική ποδηλασία), φως "ψείρα" κόκκινο για πίσω, μικρή λάμπα θυέλλης (και παραφινέλαιο σε μίξη 1/2 με λάδι σιτρονέλλας για τα κουνούπια)
-Μικρό φαρμακείο
-Σκοινί, μερικά μανταλάκια
-Αδιάβροχο
-Σουγιάς
-Τσαγκαροσούβλι (για ράψιμο-επιδιορθώσεις)
-Σφυρίχτρα για σκυλιά (υπερήχου)
-Γρήγορο πριόνι ανάγκης ("φονιάς"): ένα κομμάτι περ. 75 εκατοστά από παλιά ντίζα αλλαγής (παλιό συρματόσχοινο για να έχει σκουριάσει, να κόβει περισσότερο) δεμένο γερά σε δύο ξυλάκια (με τρύπα 2χιλ και δεμένο κόμπο) (μπορεί να κατασκευαστεί και επιτόπου αν το χρειαστείς)

Τροφή
-Καμινέτο για μαγείρεμα, και καύσιμο
-Σκεύη (2 διαφορετικού μεγέθους)
-Σετ μαχαιροπήρουνα
-Αναπτήρας (+ 1 ρεζέρβα)
-Πλαστική αβγοθήκη μικρή (για 4 αβγά)
-Τρόφιμα (ανανεώνονται διαρκώς...)

Προσωπικά είδη
-Σαπούνι
-Είδη προσωπικής υγιεινής
-Οδοντόνημα (χρησιμεύει και ως νήμα ανάγκης)
-Καθρεφτάκι
-Μερικές βελόνες και κλωστές
-Χαρτί υγείας
-Φωτογραφική μηχανή