Ποδηλατικός ταξιδιωτικός εξοπλισμός

Τι πρέπει να έχει μαζί του ο ποδηλάτης που ταξιδεύει; Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που κρατά στο σπίτι εκείνους που θέλουν να βγουν στο δρόμο με το ποδήλατό τους αλλά φοβούνται να το τολμήσουν. Το άρθρο αυτό θα προσπαθήσει να απαντήσει στο συγκεκριμένο ερώτημα: "τι να πάρω μαζί μου σε ένα ποδηλατικό ταξίδι;".

Για φρέσκα λαχταριστά φαγητά στη μέση του πουθενά: Μια αυτοσχέδια εστία μαγειρέματος κατάλληλη και για βραστά και για ψητά, που αποτελείται από μια απλή λιξάντα αναδιπλούμενη και πανάλαφρη από φύλλο αλουμινίου που καίει μικρά ξυλάκια που βρίσκονται εύκολα παντού, και από έναν αυτοσχέδιο φούρνο για ψητά. Ο φούρνος αποδείχτηκε εξαιρετικός για κάθε ψήσιμο, ακόμα και για το φρέσκο ζυμωτό ψωμί!


Το στυλ ταξιδιού είναι σίγουρα μία αρκετά προσωπική υπόθεση. Ο καθένας έχει μαζί του διάφορα πράγματα που εξυπηρετούν τον δικό του τρόπο ζωής και μετακίνησης. θα λέγαμε σχηματικά ότι στην "πολυήμερη ποδηλατική δραστηριότητα" υπάρχουν δύο άκρα:
- περίπτωση 1: αυτός που ταξιδεύει με ελάχιστα πράγματα και με πρόγραμμα (χρονοδιάγραμμα). Λέξεις-κλειδιά: διαδρομή, αποστάσεις, πρόσβαση σε συγκεκριμένα τοπογραφικά σημεία.
- περίπτωση 2: αυτός που ταξιδεύει χαλαρά περισσότερο για την ευχαρίστηση. Λέξεις-κλειδιά: άνεση, απόλαυση, υγεία, διαβίωση, καλοπέραση.
Στο βασικό σκεπτικό του πράγματος αυτό που έχει σημασία είναι ο στόχος, το γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε. Στην πρώτη περίπτωση ο στόχος του ποδηλάτη είναι το επίτευγμα, να κατορθώσει μία συγκεκριμένη διαδρομή μέσα σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια, ενώ στη δεύτερη περίπτωση ο στόχος του ποδηλάτη είναι η υγεία και η ψυχοσωματική ανανέωση. Στην πρώτη περίπτωση θα επιστρέψει λίγο ως πολύ κουρασμένος, ενώ στη δεύτερη περίπτωση θα επιστρέψει ξεκούραστος και ανανεωμένος, και στο σώμα και στο μυαλό. Το πρώτο στυλ συχνά ονομάζεται bike-packing, ενώ το δεύτερο θεωρείται ως το κλασικό bicycle-touring. Επειδή συμβαίνει το δικό μου στυλ να είναι το δεύτερο, και αυτό περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη "λίστα εξοπλισμού", αυτό σημαίνει ότι εσύ έχεις μπροστά σου σε αυτό το άρθρο όλα εκείνα από τα οποία θα μπορέσεις να επιλέξεις όσα εσύ θα θεωρήσεις σημαντικά για σένα για το δικό σου ταξίδι. Κι αν τυχόν σκεφτείς ότι όλα αυτά είναι πάρα πολλά, έχε υπόψιν σου ότι έχω κάνει ταξίδια με όλα αυτά μαζί μου... και σε διαβεβαιώ ότι πέρασα υπέροχα. Η πείρα λέει ότι ένα βαρύ ποδήλατο δεν είναι αυτό που θα σε αποτρέψει από το ταξίδι, απλώς με βαρύ ποδήλατο πηγαίνεις πιο σιγά και βγάζεις λιγότερα χιλιόμετρα κάθε μέρα - αλλά και πάλι αυτά μπορούν να είναι αρκετά για ένα αξέχαστο ταξίδι που θα εκπληρώσει απόλυτα το σκοπό του.

Εκτός από το βάρος (και όγκο) του εξοπλισμού, σημαντικός παράγοντας είναι ο χρόνος της εξόρμησης. Είναι προφανές ότι για ένα διήμερο λίγα πράγματα θέλεις, αλλά όσο περισσότερες οι μέρες τόσο περισσότερα πράγματα και θα χρειαστείς. Η συμβουλή προς τον αρχάριο είναι η μέθοδος της σταδιακής εμπειρίας: ξεκίνα με διήμερα/τριήμερα, και σιγά σιγά θα προσαρμόζεις τα υλικά σου στις ανάγκες σου σύμφωνα με τις προσωπικές σου προτιμήσεις. Όμως το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι κάτι πολύ απλό, και θα μπορούσαμε να το πούμε "μέθοδος της δοκιμής στο σπίτι". Μαζεύεις όλα αυτά που θέλεις, τα τοποθετείς μέσα στους σάκκους επάνω στο ποδήλατο, και ζεις με αυτά κανονικά όπως θα ταξίδευες και για όσο χρόνο θα ταξίδευες... αλλά στο σπίτι σου. Έτσι θα καταλάβεις εύκολα τις πραγματικές σου ανάγκες στις πραγματικές συνθήκες ταξιδιού. Το μόνο που θα λείπει από την πραγματικότητα του ταξιδιού θα είναι η έκθεση στις καιρικές συνθήκες, καθώς θα βρίσκεσαι στην ασφάλεια του σπιτιού σου, αλλά πέρα από αυτό θα αποκτήσεις μια σιγουριά του τι θα έχεις να αντιμετωπίσεις όταν πάρεις το ποδήλατο και φύγεις. Θα δοκιμάσεις την πραγματική ζωή του ποδηλάτη που ταξιδεύει, το φαγητό, τον ύπνο διότι θα κοιμάσαι στην σκηνή σου στην αυλή, τη μπουγάδα, το ντους, και το καλύτερο θα είναι βέβαια κάθε μέρα να κάνεις με το ποδήλατο φορτωμένο και μια διαδρομή με ποικίλο τεραίν (και ανηφόρα). Αυτή είναι η καλύτερη μέθοδος για να νιώσεις ασφάλεια και σιγουριά και για να αρχίσεις να ανακαλύπτεις τις ικανότητές σου.

Αφού λοιπόν ξεκαθαρίσαμε αυτά τα βασικά πράγματα που μπορούν στον καθένα να δώσουν τη δυνατότητα να πάρει ένα ποδήλατο και να απολαύσει τα οφέλη της πολυήμερης ποδηλασίας, προχωράμε στο ψητό: τα υλικά που θα έχεις μαζί σου αφορούν συγκεκριμένες ανάγκες. Τα πράγματα που χρειάζεσαι όταν θα βρίσκεσαι εκεί έξω χωρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Αναλύοντας την κάθε κατηγορία καθορίζεις το νοικοκυριό σου. Οι 5 κατηγορίες είναι:
-Εργαλεία ποδηλάτου
-Ρούχα
-Εξοπλισμός διαβίωσης
-Προσωπικά είδη
-Διατροφή

--> Η πρώτη κατηγορία αναγκών έχει να κάνει με το ίδιο το ποδήλατό σου. Είναι το μέσο μετακίνησης που θα έχεις και πρέπει να δουλεύει καλά και σωστά. Μέσα σε ένα μικρό τεχνικό τσαντάκι θα περιέχονται τα ακόλουθα. 2 σαμπρέλες ρεζέρβα. Κιτ επιδιόρθωσης τρύπιας σαμπρέλας = κομματάκι χοντρό γυαλόχαρτο για ξύσιμο + κόλλα + μπαλώματα. Ένα μικρό πολυεργαλείο χρήσιμο και για εργασίες εκτός από το ίδιο το ποδήλατο (με σουγιά, κατσαβίδι, αλλενόκλειδα κλπ.) - σημ.: ένα τέτοιο ποδηλατικό θα έχει ας πούμε ακτινολόγο και κόφτη αλυσίδας. Ένα μικρό μπουκαλάκι με λάδι αλυσίδας (γενικής χρήσης λεπτόρευστο 10άρι) είναι χρήσιμο για ταξίδια μεγαλύτερα των 2 εβδομάδων (λαδώνεις αλυσίδα και μετά σκουπίζεις με πανί). Ένα μικρό πανί που αν λερώσει εύκολα το αντικαθιστάς από τα σκουπίδια. Μια ντίζα φρένου.

--> Ρούχα. Ποικίλουν ανάλογα με την εποχή, τον καιρό, και το χρόνο, δηλαδή για διήμερα/τριήμερα μπορεί να είναι ελάχιστα αλλά για μεγαλύτερα ταξίδια θέλουμε "από όλα". Πρώτα σκέφτεσαι το πάνω μέρος του σώματος. 2 μπλούζες μακρυμάνικες (προστασία από τον ήλιο), σχετικά λεπτές (ως "εσώρουχο"), όταν πλένεις τη μία να φοράς την άλλη (τα ρούχα τα κρεμάς για στέγνωμα και εν κινήσει). Ένα ζεστό πουκάμισο. Ένα φλις. Ένα ζεστό αμάνικο γιλέκο. Ένα αντιανεμικό (και σχετικά αδιάβροχο). Μετά σκέφτεσαι το κάτω μέρος του σώματος. 2 εσώρουχα. 2 λεπτές μακριές (αθλητικές) φόρμες. Ίσως ένα κοντό σορτς. Μαγιό. 2 ζεύγη κάλτσες. Προστασία για κεφάλι + πρόσωπο + χέρια από ήλιο και κρύο: καπέλο, γυαλιά, φουλάρι, γάντια (ήλιου, κρύου), σκουφί κρύου.

--> Διαβίωση. Σκηνή. Υπνόσακκος. Υπόστρωμα (κάριματ) ύπνου. Αδιάβροχο πόντσο (για υγρά κλίματα και δύσκολους καιρούς). Πετσέτα μικροϊνών (μικρός όγκος, εύκολο στέγνωμα). Σαγιονάρες (ελαφριά κροκς, δεν έχουν βάρος, για πέρασμα ποταμιών και νερών). Σαπούνι (για ντους, μπουγάδα). Πλαστικό αναδιπλούμενο δοχείο νερού (παίρνει περίπου 10 κιλά, το αφήνεις στο ήλιο για ζέσταμα για το ντους, και για μπουγάδα άψογο). Μπουκάλια νερού (έχω προσαρμόσει τρία εναμισόλιτρα στο ταξιδιωτικό ποδήλατό μου που είναι υπεραρκετό νερό για κατασκήνωση και σε μέρος χωρίς βρύση). Πτυσσόμενο πριόνι + μαχαίρι (τα 2 βασικά εργαλεία επιβίωσης στη φύση). Αναπτήρες (2). Φακός κεφαλής (να φορτίζει με USB).

--> Προσωπικά είδη. Μικρό φαρμακείο (έτοιμο σετ με υλικά για τραύματα, τσιμπήματα εντόμων κλπ.). Αυτοσχέδιο σετάκι για ραψίματα/επιδιορθώσεις, με βελόνες/κλωστές. Οδοντόβουρτσα (προσωπικά ποτέ δεν χρησιμοποιώ οδοντόκρεμα, μόνο σόδα) + οδοντόνημα. Νυχοκόπτης, χτένα, καθρεφτάκι, ξυραφάκι ξυρίσματος. Μικρός μεγεθυντικός φακός που στηρίζεται στο μάτι για εξαγωγή αγκαθιού με βελόνα. Χαρτί υγείας. Κινητό, πορτοφόλι (τα βασικά προσωπικά είδη τα έχεις σε τσαντάκι μέσης πάντα για αποφυγή απώλειας ή κλοπής). Ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά αναλόγως = powerbank, καλώδια φόρτισης, φορτιστής μπρίζας, action camera, μικρός φακός ρεζέρβα, κλπ.

--> Διατροφή. Μόνο για αυτή έχουν γραφτεί βιβλία και βιβλία. Η πρώτη και βασική και μεγάλη αλήθεια είναι ότι, ΠΡΙΝ βγεις στο δρόμο με το ποδήλατό σου πρέπει να ξέρεις να μαγειρεύεις το φαγητό σου, καθώς αυτή η γνώση είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία και την απόδοση σε κάθε δραστηριότητά σου. Όταν θα βγεις έξω θα εφαρμόσεις την εμπειρία σου, έτσι ώστε να απολαμβάνεις φρέσκο και καλό φαγητό και να διατηρείς ένα υγιές και δυνατό σώμα. Τα τρόφιμα τα ανανεώνεις στη διαδρομή (αγοράζοντας και συλλέγοντας από τη φύση) και με τα μαγειρικά σκεύη που έχεις μαζί σου τα μαγειρεύεις για να έχεις φρέσκια υγιεινή τροφή.
Τα μαγειρικά σκεύη που συνιστώ είναι:
- γκαζάκι (ακόμη και απλό υγραερίου κάνει με σωστή χρήση, εκτός χαμηλών θερμοκρασιών),
- μαχαιροπήρουνα,
- ινόξ σκεύος μαγειρέματος 16 εκατοστών,
- λιξάντα για καύση ξύλων (εύκολα κάνεις αυτοσχέδια, για τζάμπα ενέργεια μαγειρέματος με ξυλάκια που βρίσκεις παντού),
- γάστρα για ψητά, από 2 ίδια ελαφριά σκεύη που μπαίνουν αντικρυστά πάνω στη λιξάντα (βλ. εικόνα).

Από κει και πέρα, μένουν τα τρόφιμα. Η διατροφή είναι μεγάλο κεφάλαιο, προσωπικό και πολυδιάστατο. Υπάρχουν πολλές επιλογές για τρόφιμα που μπορεί ο ταξιδιώτης να έχει μαζί του. Η καλύτερη τακτική είναι, να "κάνεις πρόβα" της διατροφής ταξιδιού όταν είσαι σπίτι. Στο σπίτι σου διατρέφεσαι για αρκετό χρονικό διάστημα ετοιμάζοντας το φαγητό σου με τα συγκεκριμένα σκεύη και έχοντας τα ίδια τρόφιμα που θα έχεις μαζί σου στα ταξίδια σου, έτσι ώστε να είσαι σίγουρος για το τι θα φας και πώς θα το ετοιμάσεις. Η ποιότητα της διατροφής έχει τεράστια σημασία για την απόδοση και την υγεία, και όσο ασχολείσαι τόσο καλύτερος σε αυτό θα γίνεσαι κάθε μέρα που περνάει και τόσο δυνατότερο σώμα θα ανακαλύπτεις ότι αποκτάς. Με την ευκαιρία αναφέρω ένα σοβαρό θέμα διατροφής που ενδιαφέρει τον ποδηλάτη, που είναι η απεξάρτηση από τους υδατάνθρακες. Ο σύγχρονος άνθρωπος τρώει πολλούς υδατάνθρακες, πράγμα που είναι και η αιτία που θερίζει ο διαβήτης τύπου 2. Οι υδατάνθρακες δίνουν γρήγορη ενέργεια, πράγμα που τους κάνει δημοφιλείς στον αθλητισμό, όμως η χρόνια χρήση δημιουργεί ένα είδος εθισμού στο σώμα, πέρα από το πρόβλημα του σοκ ινσουλίνης που προκαλεί στο συκώτι και γενικά τον μεταβολισμό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους λεγόμενους γρήγορους υδατάνθρακες, που είναι κυρίως η ζάχαρη. Στους ποδηλάτες είναι δημοφιλείς τα "energy bars", που βασικά είναι ζάχαρη για άμεση ενέργεια. Ειδικά ο ποδηλάτης που ταξιδεύει και χρειάζεται σταθερή ενεργειακή βάση πρέπει να απεξαρτηθεί από τη λογική της γρήγορης ενέργειας. Πριν πολλά χρόνια διάβασα κάπου ένα κείμενο που μού άνοιξε τα μάτια και αποφάσισα να αλλάξω την διατροφή μου. Σταδιακά -η αλλαγή απαιτεί κάποιο χρόνο- εγκατέλειψα τελείως τους γρήγορους υδατάνθρακες (ζάχαρη και μέλι δεν τρώω ποτέ) και περιόρισα δραστικά τους αργούς - πατάτες, μακαρόνια, ρύζι, τρώω το πολύ 1-2 φορές την εβδομάδα, κάνοντας αυτό που λέγεται "δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων". Τότε στα 50 μου η σωματική μου ικανότητα είχε αρχίσει φυσιολογικά να πέφτει, μέσα σε 1-2 χρόνια άρχισε να επανακάμπτει, και σήμερα στα 63 μου παρατηρώ το σώμα μου να κερδίζει σε δύναμη αλλά και σε αντοχή χρόνο με το χρόνο. Χωρίς την άμεση ευκολία του σακχάρου το σώμα αποθηκεύει καλύτερα ενέργεια και την αποδεσμεύει για περισσότερο χρόνο, πράγμα που έχει σημασία σε σωματικές δραστηριότητες αντοχής όπως η ποδηλασία. Αν χρειαστεί μπορώ χωρίς καλό φαγητό να κάνω ποδήλατο όλη μέρα χωρίς να νιώσω πείνα, και έννοιες όπως κούραση, κόπωση, εξάντληση, γίνονται πλέον έννοιες χωρίς περιεχόμενο. Παράλληλα όλες οι δυνάμεις του σώματος αυξάνονται, το ανοσοποιητικό ισχυροποιείται, αρρωσταίνεις πιο δύσκολα, αυξάνονται οι αντοχές στο κρύο, στη ζέστη, το δέρμα γίνεται πιο ισχυρό και λιγότερο ευαίσθητο κλπ. κλπ.

Η υγεία του ανθρώπου εξαρτάται από τρία βασικά πράγματα σαφή και συγκεκριμένα: α) διατροφή, β) ύπνος, γ) άσκηση. Ενώ ο σύγχρονος αστικός τρόπος ζωής των περισσότερων ανθρώπων σήμερα παραβιάζει βάναυσα και τα τρία αυτά, το ταξίδι με ποδήλατο μπορεί να επαναφέρει τον άνθρωπο στην υγεία επειδή επαναφέρει στο φυσιολογικό και τα τρία:
-η διατροφή, με τη φυσική τροφή που βρίσκεις στο ύπαιθρο, και με σωστές επιλογές και μαγείρεμα, μπορεί να φέρει στον οργανισμό σου μια ενέργεια και μια ποιότητα δύναμης που δεν μπορείς τώρα να την φανταστείς απλά γιατί ποτέ δεν την ένιωσες,
-ο σωστός ύπνος στη φύση μπορεί να ξαναφέρει στο σώμα σου την εμπειρία της βαθιάς ξεκούρασης και αναζωογονητικής ανανέωσης που θα κάνει την κάθε μέρα σου να την αρχίζεις σαν μικρό παιδί, και
-η ποδηλατική άσκηση είναι γνωστό ότι είναι μια εξαιρετική αερόβια δραστηριότητα χωρίς κραδασμούς και φθορές και που έξω στη φύση και το καθαρό περιβάλλον θα ξαναγεμίσει τα πνευμόνια σου με καθαρό αέρα και το σώμα σου με καινούργιο καθαρό αίμα.
Και βέβαια επειδή μαζί με το σώμα ισχυροποιείται και το μυαλό, θα νιώθεις πιο ήρεμος, δημιουργικός, θετικός, θα βρίσκεις νόημα σε ό,τι κάνεις, θα επικοινωνείς καλύτερα με τους άλλους και το περιβάλλον. Η υγεία και η δύναμη είναι δυο έννοιες που πάνε μαζί. Το ταξίδι με ποδήλατο είναι μια εξαιρετικά υγιεινή δραστηριότητα που δυναμώνει και το σώμα και το μυαλό.

Όλα αυτά τα οφέλη μπορείς να τα δοκιμάσεις κι εσύ αν φορτώσεις μερικά απλά φτηνά υλικά πάνω σε ένα απλό φτηνό ποδήλατο και βγεις στο δρόμο για δυο εβδομάδες το λιγότερο. Ζεις σε ένα τόπο προνομιακό με ιδανικό μεσογειακό κλίμα, με καλό καιρό 300 μέρες το χρόνο, με εξαιρετική φύση, με ιστορία, με πολιτισμό, με ένα σωρό ατελείωτες εμπειρίες που θα κάνουν την κάθε σου ταξιδιωτική μέρα μοναδική. Η προϋπόθεση για αυτό είναι να ξέρεις τι κάνεις, με οργάνωση, με ανακάλυψη των δυνατοτήτων σου, με σεβασμό στον εαυτό σου, με επίγνωση και εμπειρία που θα αποκτάς με πρόθεση και στόχευση.